I G L Ú

En as tierras más septentrionals d'America d'o Norte as condizions ta la bida son muito precarias. Ha caliu que a trabiés d'os sieglos os esquimals (inuit) emplegasen a fundo a suya imachinazión ta aprobeitar cualsiquier chiqueta posibilidá d'adautar-se millor a o meyo. No bi eba, y no bi ha, una atra alternatiba an a bida cutiana ha de desembolicar-se en un ambién de raso concarau.

Toz conoxemos cómo los inuit, d'a mesma nieu que conforma o suyo territorio en fan iglús. A mesma nieu, a mesma chelor contina, a mesma dureza d'o paisache, proporzionan os materials con os que luitar contra las mesmas nieus, chelors, albersidaz...

A imachinazión, a imbentiba d'o ser umano, ye o suyo capital más preziato. Parolas e imáchens cartografían mundos posibles e imposibles. An bi ha aparens muros d'imposibilidá, an bi ha periglosas condizions que nos confrontan con o fracaso, amanixe u puede amanixer siempre una soluzión imachinatiba, una soluzión que fa que lo aparenmén imposible dixe paso a una salida que guaranzie o esito. A marca d'as soziedaz u d'os ombres que han sobrebibiu en os reinos d'o frío u d'a nuei, ye a sabia utilizazión d'a suya bisión creyatiba. Ye ixa a marca d'o chenio.

Fren a una istoria de dificultaz, fren a os barraches que en primeras no tienen un camín de salida, siempre caldrá tener en cuenta las posibilidaz latens, potenzialmén lumerosas, que chazen en o fundo d'o nuestro imachinario, an s'han iu amuntonando añada zaga añada, inte a inte, as esperenzias que han contribuyiu a ser o que somos, un gran tesoro en buena parti olbidau, con todas as nuestras guambras inlumerables, os nuestros fracasos, u as nuestras luminarias que fueron claus d'ilusions. Astí tenemos o nuestro almagazén de suenios, granizo, prezioso. Cal una atra güellada, fresca, que dé lustre y torne a la bida, con nuebas combinazions y armonías, o millor de nusatros en soluzions nuebas. Cal esbiellar ideyas y bantar, con imachinazión sin mugas, o iglú que nos permita bibir an a bida y o esdebenidero parixen imposibles.

O umilde iglú, y a resta d'a teunolochía d'os inuit, les permitión fer bida durante milenios en territorios an tot conspiraba contra ella, y an encara güe, incluso con os más abanzaus equipamientos, sobrebibir no ye guaire fázil.

Y ye que a chenialidá, o producto esitoso d'a imachinazión, no pende d'a suya sofisticazión teunolochica, d'a suya aparatosidá esterna. Pende de ser una soluzión perfeuta a un problema concreto. Pende de cartografiar perfeutamén a esenzia d'o barrache y d'una operatibidá impecable e incheniosa.

O muito modesto iglú, chunto con as embarcazions d'os inuit, u os suyos abitos alimentizios, toz os costumbres en suma d'os inuit, han contribuyiu a o suyo porbenir en as rechions durismas d'o Norte d'Alaska u Canadá, an en primeras cosa feba pensar que a esistenzia umana podese ser posible. A imbentiba d'os inuit, a suya bisión intelichén, les ubrió as puertas d'a suya quiesta patria blanca y d'a bida.

Chuan Chusé Bielsa