17 de diciembre de 2013

En aragonés

EN ARAGONÉS

Tot s'alegra
cuan amoroseo una parola
en aragonés.

E cuan marcho por os camins
que nunca aimé,
¡qué trista l'alma!

¿Por qué querez,
chens en o zielo d'ista tierra,
que no dexe a buestra fabla?

Si foi bel poema alieno
que no escribe o buestro amor,
¿por qué tanta tristura
a yo me mata?

¿Por qué ista lengua fa
que sonrisen os paisaches
e se baigan curando totas as feritas
que en yo sangran?

Yo sé que no son tan poquez
os que aiman istas bozes
que son musica. L'aire pleno ye
de toz os que la cantan.

E no quieren beyer ixos ánchels
cómo imos olbidando as suyas santas
orazions, cómo imos dexando
lo suyo fogaril, a suya casa.

Retorno en o suyo disierto
e m'asiento sobre o polbo.
E tornan almas que a yo m'aiman,
e estando pobre soi bien rico.

E escribo con parolas d'oro
tot o goyo que mana
d'un dibino manantío,
d'ista eterna, altisma fabla,
tot beyendo, alentando e sentindo
cómo oran e curan e aiman
as auguas
              d'as fuens
                            d'o paradiso.

Chuan Chusé Bielsa

2 de diciembre de 2013

Foi silenzio

FOI SILENZIO E DEXO BELS ESPAZIOS

Cal silenzio
e callo,

e dexo bels espazios.
No foi cosa, dexo
dentrar en yo lo que soi
e perén soi estato
e ban marchando
tantos foscos recuerdos.

Silenzio, foi silenzio

e dexo bels espazios,
e ya no importa cosa,
importamos nusaltros
tornando ta casa.
L'augua se fa clara,
bonica, tranquila,
as olas son musica
en a mar que aimamos.

No cal fer dengún
poema masiau elaborato.
Caminamos e callamos,
nos asentamos e aguaitamos.
Desconectamos
e bebemos un beire de paz,
auguas d'ibón bien fresquetas,
e minchamos un troz de pan
compartito, u pintamos
con amor bel lusco, royo enamorato,
u charramos con bella biella
con a más polita alma,
u sentimos cantas de fadas
cantatas por paxaros,
como cuan yéranos
ninos bibindo en o misterio.

Foi silenzio, ye fázil,
no ye posible fracasar.
E os paisaches que aimemos, callatos,
tornan a fablar,
o nuestro corazón
amorosea e diz berdaz,
con sospresa trobamos
a luminaria tresbatita
que ébanos perdita
en os casinos falsos.

E altos goyos olbidatos
en a nuei d'o tiempo
ban tornando e nos ban saludando
como amigos antigos
u aimatas mesachas,
como diosas u nobias blancas,
frescors en roseras que he perdito.
¡Qué emos feito con os años!
Perdiemos o silenzio
e marchó a bida en un sospiro.

Pero agora aturo e callo,
agora foi silenzio

e dexo bels espazios,
porque querese retrobar un siñalín
d'a paz que he bendito,
si tot ye calmo
retrobo lo que soi e soi estato.
Ixo he apreso en a escuela
d'os desengaños.
Yera tan senzillo:
as auguas reposando
en a mar tranquila sin deseyos,
fer silenzio,

dexando bels espazios
ta que l'amor dentrase
dentro de nusaltros, tornar-nos infinito.

Chuan Chusé Bielsa

5 de noviembre de 2013

Sete de luz

Sete de luz

Cuántos besos
asperando en os labios
cuan tu en un inte ya no yes;
allá amagatos, engabiatos
como paxaros que queresen bolar
enta o país d'os abrazos,
te remeran.

Fa mal l'amor en o costato
cuan en un inte te'n yes ita,
fan mal as manos
prebando d'amorosiar ensuenios,
lunas yermas
que brilan allá en alto
en a nuei fosquiza e fría.

Por ixo, a begatas, cansos,
nos dexamos cayer en leitos de suenios
e querérbanos abrazos de mentira.
Que a nuei en un inte nos lebase
enta fiestas antigas
e alufrar rostros sonrisando
en intes goyosos; capinos
bailárbanos como en a chobentú,
brilarban milenta luminetas
breus, pero serban luzes
talmén, te recordárbanos.

Diosa mía, qué difízil ye
dexar de deseyar-te
ta contemplar-te.
Feitos de carne, febles pelletas,
bibindo arrodiatos por a piedra,
somos nabatas, a begatas,
embarranquiando por o río.
Diosa mía, cuan marchas,
en un inte cuánto amor
nos ba matando.
E, plenos de cansera, somos
    como biella que bide acorrucata
    en a carrera d'a soledá, asperando a muerte,
    albandonata,
    endurando en o fitero un sol cremando,
    o pelo blanco sobre as yerbas agostiatas,
En ixos intes, qué derrota,
cayendo eslanguitos, sondormitos,
nusaltros que ya besemos
o tuyo paradiso cuan cosa no querébanos,
nusaltros que ya ébanos bebito
en a fuen d'o tuyo amor.

Pero somos de tierra, bardo
que no sape no deseyar de contino.
Agora, en iste inte,
sentimos a tuya ausenzia
e nos dexamos cayer en a nuei
como ixos que o mundo ha benzito
e fan compaña a las estrelas,
sobre barucas dormindo.
E nos n'imos rodando por as carreras muertas
buscando en suenios a bel ser desconoxito
que se parexca a tu
e siga un beire buedo de silenzio.
E ixe beire emplenaremos con deseyos
de milenta besos que te yeran asperando,
de milenta abrazos que por tu han crexito
dende o peito. E ixe silenzio
poblaremos con parolas d'amor
d'un río que baxa crexito, plenizo
d'auguas de cariños; tota la nieu d'as tucas
se ye desfendo, canta ta recordar-te.

Diosa mía, ¿cómo l'olbido
esborra o mundo, cómo podérbanos estar
a o costato tuyo sin deseyar-te,
sin más dolors e sin más carne,
cómo aimar-te a tot morindo?
¿Cómo no deseyar si en no deseyar
ya somos deseyando lo infinito?

Por ixo, cuan tu no yes, nos n'imos
zegallosos enta luminarias
d'una nuei terrestre
e, de bislai, por un camín errato
también olbidamos o mundo,
e asinas somos de bez escarnio
e gloria de l'amor tuyo. E dárbanos güe
o mesmo corazón poblato por estrelas
derrotatas en prebatinas por besar
breus zielos parellanos a tu,
dárbanos e dárbanos
sin de fin carrazos d'abrazadas e regalos
e no querérbanos por ixo en escambio
un olocausto de deseyos,
no querérbanos ixo que claman lo imposible,
ya que de carne absurda somos feitos,
cusitos somos con pelletas
que tremolan con dolors orribles
u con plazers que en un inte tinglan, brilan
e inutilmén se sulsen e rematan.

Dondiamos güe en a nuei
por as carreras d'as ilusions
e d'as desasperanzas
ta prebar de no morir en un inte de tristura
cuan en un inte tu marchés,
e prebamos de dar a guambras e ensuenios
o nuestro infinito amor, que ya fa mal e puncha
en cada solenco cantón d'o cuerpo,
dende o melico dica os güellos
batalers como puertas
que ubrió de sopetón l'airera, como orellas
que buscan sentir cantas,
como manos que deseyan
amorosiar a piel d'a bida,
ofrindo carizias tan estensas,
tan bonicas,
que dengún uniberso
poderba contener en os suyos espazios,
como labios en disiertos
que asperan plebias d'altros labios,
como un alma que tien sete de luz.

Chuan Chusé Bielsa

25 de octubre de 2013

Muller de zielo

T'emplenaré de besos

Contemplando lo zielo
cuan ya la Tierra
se ye tornata masiau aspra.

Aimata, soi estato luen de tu
tanto tiempo...
Me tresbatié entre os espiellos.

Ó poeta, fuye con o tuyo amor
enta o tuyo corazón.
Besa e contempla a la muller d'o Regno
de Calma que solamén en tu bibe.

Yo marcharba goyoso
enta mons azuls sin más deseyos,
sobre camins sin más recuerdos,
libre.

T'emplenaré de besos,
aimata que m'amuestras o Silenzio,
te besaré en a fren, en caxos
que son paisaches frescos,
te besaré en os brazos e en os peitos,
iré debuxando con os labios
l'orizón d'os tuyos güembros,
besaré delicatamén
d'a tuya espalda femenina cada biero,
besaré rosas, cantas, bersos
refuchiatos en parolas tuyas, e besaré
o tuyo caminar antigo en as carreras,
besaré os bestitos tuyos
amorosiatos por o biento,
besaré a tuya bida tota puyando
sobre ista Tierra d'asprezas
e tristuras. Te quiero
libre, e beso a tuya libertá
cuan a luminaria d'os zielos te torna
en pura diosa, cuan tota tu yes misterio
e yes sagrata e yes tota berdá.

Ó poeta, fuye dellá de tot tiempo,
allá do a maldá no tienga casa,
a tuya aimata ya no ye por istos puestos,
besata por o tuyo amor endolorito,
por o tuyo amor más gran
que toz os infinitos,
marchó enta paisaches sin angunias,
enta chardins de corazón nunca no bistos;
dende allá te ye clamando,
bi ye asperando.

Aimata, dica trobar-te
besaré os perfumos d'a mar que alentés,
besaré l'alba que busqués,
besaré os camins que aimés,
besaré o leito do soniés,
besaré os libros que leyés,
as estrelas que aguaités,
as asperanzas que adorés,
orazions que rezés,
cantas que cantés,
danzes que danzés,
besaré o recuerdo d'una cara sonrisando,
besaré as parolas que fablés,
o lusco espiritual d'os tuyos labios,
a patria tuya, aimata mía, si me dexas,
besaré.

Muller amiga, muller de zielo,
muller que quiero,
dende iste esilio bibiré
t'acariziar cada infinito espazio
d'o país d'os tuyos Suenios,
cada rayada d'o tuyo sol en alto,
perén besando
a mar e as plachas d'o paradiso,
os güellos e as colors d'o paradiso,
as flors e as olors d'o paradiso,
a polideza tuya en o paradiso.

O tuyo cuerpo feito d'amor,
amor mío, besaré,
aimaré e aimaré,
tot lo que aquí tiengo dexaré
dica que ista Tierra a yo m'olbide
e con tu me retrobe, feitos ya alma
que a luz dibina besa,
ó alma aunita entre chardins e fuens.

Chuan Chusé Bielsa

5 de octubre de 2013

Amor, que sólo tu benises

Amor, que sólo tu benises

O mundo s'ha desdebuxato.
¿Iste mundo esiste?
Desaparexito, ¡desaparexe!
Ó mundo falso, cuánta dolor
has achuntato en o mío corazón.
Yo quererba ir-me-ne luen,
do solamén danzase a belleza,
do tu, ó mundo falso,
dexases en a no-cosa la dureza
(piedra, chelo e fuego
ya sin más cullitas que minchar).
Tot binclo yo quererba crebar
con os espazios que a falsedá amuestra,
con iste inmenso mazelo
do tota carne sufre e chila.

Si sólo esistise iste eszenario
allora cosa no esistirba,
os multibersos serban carcallatas
d'un diaple creyador d'escarnios.
Bes-te-ne, bes-te-ne,
ó diaple que debantas mundos falsos.
Ya conoxemos as tuyas trampas miseriosas,
ya conoxemos o tuyo rostro mascarato
que plazers ofrexe e ye desilusión,
tot lo que ye fiero eternamén ye tuyo,
tot o bien d'os zielos te ye alleno,
tu yes en o mundo lo más fosco teyatro,
supremo engañador, con suenios muertos
actuando, dolors perén creyando.
Tu yes una guambra rebutita de mentiras.

Yo me'n iré por os camins
do tu no esistas,
dizindo adiós a tot lo que bibié
en planetas d'albas tristas.
Buscaré, diaple, tot
lo que no quieras, tot lo que no sigas,
e dexaré dezaga
iste fosquizo forno do s'han cremato
infinitos cuerpos nuei e día.

A la fin, quí podese
bibir en un mundo d'amor
do ni un sólo recuerdo de tu
alentase, do quedases esborrato
de toz os reyalmes d'a bida,
ó diaple,
do a tuya memoria no fuese
ni un malsuenio dondiando
en nuei terrible e perdita,
ni un mirallo esmicazato
en casa muerta e grisa,
do a tuya Tierra e regnos
pesasen menos que una chisla de plebida,
que una busqueta de polbo u de zenisa,
menos que palla
que l'airera escobó ya fa milenta añadas.
Rei de totas as dolors sin mida,
bes-te-ne, bes-te-ne.
Desaparexito, ¡desaparexe!

E yo me'n iré luen, luen,
enta do l'odio nunca no arriba,
puyando entalto
en a nau d'un escoscato corazón,
libre e buedo de memorias tristas,
sin más mentiras bozando a zaica mía,
dica plegar en o país d'a diosa;
a bonico irán dentrando en l'alma
clariscas, fresquismas,
sagratas auguas femeninas.
E a la fin, que l'amor
sólo esista, que sólo tu biengas,
aimata mía.

Chuan Chusé Bielsa

3 de septiembre de 2013

Altas plachas

Plachas de libertá

Cómo salir
d'iste malsuenio.
Dó se trobarán as parolas
dibinas que, en dizir-las,
desbeilan o corazón nuestro.

Me tresbatié
en os laberintos d'os infiernos.
Yo no sé que manos
me portioron aquí, qué tiengo
que beyer yo con iste naxedero
de guambras; me trobo en o zentro
do brollan os plantos e as glarimas.
Por qué formo yo parti
d'o más terrible cuento,
que en rematar prinzipia
altra begada con o mesmo
ya canso argumento.

Tiengo ista zerteza: fuegos
e tristuras arroziego
como condenato; estié apresato
en os más altos zielos,
en as plachas más bonicas,
lexanismas.

En a distanzia, os goyos
d'o país mío ya s'emboiran
a begadas, son recuerdos.
¡Ái, o país que aimo e quiero,
o mío país d'amor!
¡Qué perdita ye a mía rosa
sin punchas, o paradiso eterno!
Aquí, en iste esilio,
ista rosa trista, muerta, tiengo:
tota plena de colors d'angunia,
tota plena de chislas de sangre,
a plebia d'a no cosa ba plebendo
feredá en o buedo.

Pasan intes que parexen
cremazos eternizos en o tiempo.
Aquí, isto tiengo:
una bida que callata chila
cuan se fan a miquetas os espiellos,
asperanzas que a la fin
perén no son que miraches
en disiertos.

En meyo d'o mar
más desolato naufrago soi,
braziando en a nuei sin luna ni güellos
entre furas ondas.

Qué tiengo
que beyer yo con lo que beigo
u lo que toco con os didos,
con ista tronada de carraña
en un planeta de cuitiellos;
¿quí debantó iste misterio
de tiniebras, guambra sobre guambra,
quí me portió aquí sin yo querer-lo,
sin yo saper-lo, yo que desprezio
tota ista inmensa roca?
Aquí ban esclatando as auguas
de toz os mars d'ibierno,
isla de fornos e chelo,
gulag ta desterratos
d'o país mío d'amor.

Cada día en ixe país de yo pienso,
dellá de tot tiempo,
aquí a iste infierno
no pertenexco,
d'aquí cosa yo no aspero,
perén as mías güelladas se chiran
enta altos zielos de silenzio
e a begadas, yo lo siento e no lo suenio,
a mía alma ba caminando
sobre as plachas que más quiero,
entre luscos e aires e paxaros
e presenzias que alientan libertá.

Diosa mía, diosa mía,
leba-me con tu en o tuyo reino,
que a tuya airera m'arrebulle
e me rescate d'o mío cautiberio,
despertando-me
a la fin d'iste malsuenio,
luen de tot ixo que no soi,
luen de tot ixo que ye muerto,
diosa mía, parolas dibinas
dizirás, amanando-te
a la mía pobra anima,
crebaremos os espiellos
e yo ya seré tu, tu serás yo,
marcharemos enta o país nuestro
ta paseyar os dos, uno ya feitos,
sobre as altas plachas
innominatas, lexanismas,
indescriptiblemén bonicas,
a o canto de mars d'amor.

Chuan Chusé Bielsa

13 de agosto de 2013

O eterno femenino

O eterno femenino

Muller poetica,
a primabera ye musica
cuan amanexes dende o zielo.
T'amoroseo como ondas de mar,
a piel ye templo e delicatos besos
son auguas en l'altar
d'a tuya fren, d'os tuyos labios.

T'aimo.

Eterno femenino, eterno,
pasará o tiempo sobre o tiempo,
se mudará la bida enta espazios
lexanismos. Sobre o silenzio
tu quedarás, como queda
e ye eterna la belleza d'a diosa
de l'amor, perén te yes bantando
sobre a foscor d'os unibersos.

T'aimo.

Dexo, muller, que tu puebles
paisaches clausuratos ta lo falso,
Abita os míos güellos,
emplena os míos yermos
de chardins misticos
coloriatos por berdes e zielos
de nineza. Os tuyos labios,
muller, si tu quiers, serán
también os míos labios,
de frescors emplenarán os sasos,
alba e lusco beberemos
en planetas poeticos
do l'augua ye l'amor,
o pan de l'alma son besos
delicatos.

T'aimo.

Muller, a tuya zaica ba brilando
con gotetas que aima o sol
e ba dentrando en o seco
ortal d'os míos suenios.
¡Ó frescors cantando
a o canto de tristuras
e canseras en o tiempo!

T'aimo.

Muller, muller de zielo,
tu yes a luminaria d'os míos años,
tu yes a diosa inmaculata,
a estrela tota feita d'amor
en a que creigo,
amor, amor, amor,
eterno femenino, eterno,
leba-me con tu enta
la más polida Tierra en alto.

T'aimo.

Chuan Chusé Bielsa

11 de agosto de 2013

Ta que o silenzio fable

Somos tot

Un poema cal que lo escriba
o zielo.
           Dellá d'as propias boiras
bi ha un mundo pleno de poesía,
como un tresoro cutiano.

O treballo d'o poeta
ye escobar a suya pobra fuesa
innominata,
                  esborrando cada día
tot lo que ye falso; que o silenzio
allá alto fable.
                     As fuellas
amarillencas sobre yo.

Tot somos si no somos
nusaltros e tot somos.
A plebida ye bonica
cuan somos a plebida.
                                A poesía
dexa o fosal d'o mundo
cuan cosa no agafamos en o mundo.

Me tresbatié en as cosas
apegato a lo esterno d'as cosas.
Somos zielo
                  e tot cambeamos
por un zarpau de tierra que no somos.
Somos paradiso
                        cuan perdemos
o nombre e somos fuesa olbidata.

Chuan Chusé Bielsa

22 de julio de 2013

Sonriso de nino

Sonriso de nino

Cal que tot remate
ta que empezipie tot.
Cansera de camins.
O sonriso fresco d'un nino
nos recuerda altros mundos
goyosos. A botiga iluminata
perdió ta nusaltros a machia.
As inozenzias d'infanzia
que perfumoron cosetas lexanas
perdioron a sapia.

E deseyamos seguir
nuebos camins en nuebos paisaches,
u no deseyamos querendo,
ya sólo dexamos que l'aire
nos lebe enta bieros salbaches
confiando en un pai interno,
seguindo-lo como un nino
sin propios deseyos
por altros colors en altros unibersos.

Cómo fer ta naxer
morindo a nusaltros mesmos,
cómo dexar en a falsa os trastes
biellos que ya no nos calen,
qué silenzios caldrá que aparemos
ta sentir de l'amor os secretos
en as cambras eternas de l'alma,
que maletas no fer u desfer
ta marchar en o más largo biache,
qué caldrá que en tierra dexemos
ta que sigamos sólo mar de poesía.

Yo quererba ir renaxendo
como almendreras u oliberas
enradigatas en altas primaberas,
yo quererba bibir en o disierto
do lo silenzio beila e fabla,
allá o corazón canta e ye contento,
en contemplazions u casas
que s'ubren e acullen
cuan tot ya ye muerto,
a o canto de zaicas escoscatas,
con chardins que son zielos
con flors que dios planta,
cuan cosa no bi aya
que nos ziegue os güellos
sino a luminaria tota libre naxendo
como manantío en yermos,
como un fresco sonriso
de nino que puya dende adentro:
imos beyendo cómo s'eterniza
en un inte l'alegría,
allá en alto un olbidato biero
mena a o paradiso.

Chuan Chusé Bielsa

20 de julio de 2013

Amigamí

Amigamí

Amigamí,
d'una altra bi
yo tornarí,
fei margalí u cardelí,
fei un rumé u a paxaré,
fei rosé u laurelé,
e t'aimarí;
fei cardelí yo bolarí,
te cantarí
en berá, agüé u primabé,
sin más tristú
yo bagabún te besarí
como a lu ple
cuan se fa escú,
como a plebí
cayén a boní sobre a carré,
apasioná yo t'aimarí
como l'airé,
te güellarí como a una estré
d'o paradí,
t'olorarí como floré polí,
enamorá me perderí
en a tuya poesí,
paradí femení,
Amigamí,
yo tornarí d'una altra bi,
dende l'olbí,
fei cardelí u un altro esprí,
enta tu bolarí,
ta tu cantarí,
t'adorarí,
dengún mal no te farí,
te serbirí,
Amigamí,
yo t'aimarí.

Chuan Chusé Bielsa

16 de julio de 2013

Auguas segatas

Auguas segatas

Maquinas royas
acotolando as olas
de mars de trigos.

Güe se'n ye ito
lo tiempo, ayer cantaba
e ya ye palla.

Gran musicaire,
güe ye silenzio l'aire;
amors bandiaba.

As colors callan,
os ababols, solencos,
mueren en plachas.

O sol ya marcha
e ya no besa auguas
pobras en yermos.

Chuan Chusé Bielsa

15 de julio de 2013

14 de julio de 2013

Alba e lusco

Alba e lusco

A cambra closa,
folías de paxaros
en ortals rosas.
En un alba de fadas,
corazón, yes cantando.

A mía canta
será chisla u gota
en o silenzio
d'a tardada, bolando
en zielos d'altros rosas.

De rosa a rosa
e sin en meyo cosa
en as gambadas
d'o poeta por o mundo:
tot ye uno, alba e lusco.

Chuan Chusé Bielsa

12 de julio de 2013

Naxendo lo día iba

Naxendo lo día iba

En o silenzio
naxendo lo día iba
dimpués d'o suenio.

Un arca ubriba:
tresoros muito biellos
allá dormiban.

Nineza antiga,
chugabas en secreto
mientres moriba.

Años solencos,
bos retrobo en plebidas
calmas en yermos.

Torna a la bida
lo que morió en o tiempo
e yera eterno.

Somos perdita
fuen d'amor en o misterio:
augua dibina.

Cuan tot s'olbida
torna la luz e brilan
bonicos zielos.

E l'alma trista
beye a la fin l'aniello
d'as amatistas.

Yera la filla
tresbatita en o tiempo
d'a paz sin mida.

L'augua más fina
bestiba un bardo biello,
filla prodiga.

Chuan Chusé Bielsa

7 de julio de 2013

Día de monche

Día de monche

Una caseta
a o canto d'un biñero,
ixo yo tiengo.

Una gateta
s'aduerme en o silenzio
mientres la beigo.

En una mesa
un libro aspera ubierto:
los Ebanchelios.

Yo soi poeta
e boi cantando a os zielos
mientres los leigo.

Yermo que reza:
yes lo que busco e quiero:
oro sereno.

Tiengo a riqueza
de toz os míos suenios
que ya son muertos.

A casa bueda
un sólo Suenio aspera
que siga eterno.

Chuan Chusé Bielsa

O lusco ye rosera

Biache enta l'alba

A la tardada
güellas una paz d'oro,
gata sagrata.

A tardi marcha,
o sol e bel paxaro
silenzios cantan.

O libro calla,
o lusco ye rosera
que escribe e aima.

A luz remata
cuan l'aire más bonico
nos toca l'alma.

Cuan tot ye calma
ye l'inte d'os adioses:
biache enta l'alba.

Chuan Chusé Bielsa

30 de junio de 2013

Como los güellos de l'aragonés

Como los güellos de l'aragonés

Muller, os tuyos güellos son
como los güellos de l'aragonés:
feitos ta beyer
as bellezas d'o paradiso.

Amor mío, a tuya piel ye como l'aire
que amorosea la cara
cuan o sol ba besando a bonico
_cuan ya se'n ye indo_
espigas granatas, casetas doratas
e labios royos d'ababols;
parolas d'amors ba dizindo.

Muller, o perfumo d'a tuya boz
son as flors azulencas d'o espligo,
u ye un libro de poemas leyito
que fabla e canta cuan seguimos
un camín encantato, olbidato,
a o costato de campos
do dios cuna trigos.

Amor mío, yes tan bonica
como l'augua d'os ríos
d'a paz, luminaria d'o zielo
que baxa dende altizo manantío
en frescas zaicas de consuelo
ta las nuestras añadas
en esilio.

Alma aimata,
te beyé e ya soi eterno
enamorato d'infinitos
campos-labios.
Una parola tuya e bailo
por os camins más politos
d'o corazón; un berso tuyo leigo
escrito en a inozenzia
e tornan os amors perditos.

Amor mío, tu yes a poesía mesma,
plebia de goyos, olbido
de tristezas, chisla d'edén
yes en a Tierra. Amor mío,
en a más preziosa lengua,
en lengua aragonesa,
canto güe a o más bonico
esprito, a o más polito
ser d'o paradiso.

Chuan Chusé Bielsa

26 de junio de 2013

Plachas interiors

Os zielos interiors

¡Qué tristura en os mundos esteriors! Tot ofrexen e dimpués nos quedamos sin cosa, con as flamas laminando a pelleta d'o corazón.

Amiga, güe tremolan tristas en a nuei as tuyas luminarias d'amor, as tuyas estrelas berdaderas, e ploras en silenzio. Tot lo que ayer yera goyo en o mundo ye güe mentira e soledá. Agora buscarás por os camins, plena d'a más chelata angunia, toz os regalos falsos d'ista tierra.

Si ofrexen estrelas esteriors, si ofrexen millons de planetas, si ofrexen galacsias, si ofrexen unibersos feitos de fuego u chelo u rabia, si ofrexen tot lo que espurnea u chila u calla en toz os zielos en monstrosa luita, sisquiera tienga las fuerzas ta dizir que no, que no quiero ixo, que no quiero más mentiras. Sisquiera poder dizir, a la fin, que tot ixo no bale ni una güellada en un país d'amor.

Güe plora un alma buscando en a nuei tot lo que teneba baxo lo sol e que perdió en un inte. ¡Ó mundo d'o diaple que solamén dolors yes a la fin! Os míos güellos te beyen, pero ya no i bi ha bellezas si o corazón no i reza e t'adentro no güella. Os más guallardos árbols, os suenios esternos más bonicos, están cremando en a tizonera d'un ibierno ultimo.

Ó corazón, ubre a tuya arca interna, tota arredolata por as flamas de lo falso, marchemos enta o tuyo uniberso, luen de toz os mundos que prometeban tot e no yeran finalmén que zenisas e tierras plenizas de fosals. Dexemos que os foratos negros suquen totas as galacsias d'a desasperanza, dexemos que luite materia cuentra materia dica la fin d'os tiempos, dexemos que a luz que ye morindo a la fin muera, que s'amorte ta cutio en o fogaril más tristo, dexemos que esclaten e inutilmén cremen e s'apaguen as estrelas furas que no pesan ni un gramo d'amor, que cosa no balen, que cosa no son.

Güe un alma busca por camins foscos a os fillos perditos d'os suenios, baxo una luna plena feita de roca e polbo sin esprito, sin compasión. Güe un alma se tresbate por os yermos de l'angunia buscando tot lo que aimó ayer. Güe un cuerpo ye cremando embolicato por o fuego, güe l'alma ye arredolata por furtaires, ye buscando trozez u recuerdos d'aimatos fillos en a más fosquiza escureldá.

Qué solenca a nuei e cómo chela güe; buscar entre desolazions rayadas d'o gran sol d'o corazón. Porque ya en l'alma bi ha cansera: allá entre estrelas de materia ye o reino d'o prinzipe d'as mentiras, allá en alto no bi ha cosa que buscar; feita una taca de muerte s'amuestra la mortalla d'as constelazions, o mirallo buedo d'os espazios, tot feito de sangre negra, de brilos que tallan e engañan e matan. En o reino muerto no bi ha abrá respuestas ni asperanzas. Os mundos esteriors nos dexarán con a nuestra soledá.

Entre desolazions, buscaremos en o corazón. Un alma busca en os disiertos bel amor. ¡Ó amiga, cuánto, cuánto emos sofierto petenando sobre ixos lexanos decoratos buscando tot lo bien que ya somos! Adiós, adiós, estrelas e galacsias bofas, adiós planetas de dolor, adiós colors que s'amortan tot cremando en infernals fogueras, adiós días e albas que en naxer ya sangran e ploran, adiós nueis d'a tierra en guambra eterna, eternos recuerdos de chilos e tristezas.

Bi ha un alma que busca en a nuei tot lo que teneba, lo que quereba más que a la bida mesma. Amiga, busca e troba en os tuyos campos, en as auguas d'o tuyo corazón, busca e troba en l'alba d'o tuyo amor, busca en os mundos en os que un ser bueno reina. Amiga, busca en os tuyos bieros perfumatos por a más alta bondá, en os tuyos zielos más libres, en as más salbaches plachas d'o tuyo infinito, en os más bonicos paisaches debantatos por a luz. Astí trobaremos os más politos suenios que bibimos e dexemos, no t'angunies más, no busques más entre unibersos feitos de mentiras, que anque parexcan grans cosa no son, no son ni una chisleta de zenisa que s'abienta enta l'olbido. Tu abita sólo en un dios bueno, amiga, en o tuyo interno reino d'a berdá, trobando uno a uno a toz os fillos que perdiés. Tu sólo con l'amor, perén, as tuyas estrelas brilando en o zielo d'o paradiso, aimata mía.

Chuan Chusé Bielsa

24 de junio de 2013

Cantando silenzios

O silenzio a la tardada

Se sienten paxaros
en l'airera. Se bandean.
Se bandea o sol
a la tardada.
Ye un fabirol
a chaminera d'a caseta,
o silenzio i canta.
Cansera.
Reposan as galacsias
d'as añadas.

Agora remero a calma
d'a casa d'a mía yaya:
¡qué silenziosa yera!
As rayadas d'o sol quereban
dentrar-ie como en un paradiso:
besar as recholas, l'arca
do s'alzaban ropas escoscatas,
perfumatas d'amor,
a cama alta, o fogaril, a cadiera,
o biello calandario de Santa Barbara
_ta protecher a os fillos en as minas,
ta protecher-nos d'as tronadas_,
chugar u soniar en un cuento de fadas
en a chiquinina falsa.

Siento a calma:
apagatos telebisors, ordinadors,
móbils, radios, sólo enchego l'alma,
e o grano dorato d'os campos
perditos ba emplindo a saca
d'un zielo olbidato.

Ye un fabirol a chaminera,
o silenzio e l'airera i fan sonar cantas
encantatas. ¡Cuánto tiempo feba
que sin tartir o silenzio callaba!
¡Cuántas añadas he dexatas
embolicatas entre os roídos d'o mundo,
entre os treballos e os partes d'o mundo!
Foratos negros se minchaban
a luminaria d'as estrelas
d'un amagato corazón,
mentiras afogaban as espigas
ya granatas d'a cullita de l'amor.

Pero agora o tiempo
descansa e tot se bandea:
paxaros en l'airera,
dexó güe a tardada os mundos
de materia. Contemplazión:
una gateta en un sofá biellizo laminato por rayadas d'un sol baxo, lamina bels gatolins que tetan,
olbidata d'angunias e miserias,
acoflata en un inte sembrato en lo eterno,
en l'alto bandiador d'a calma e d'a inozenzia.

Dellá d'as finestras,
sobre ababols e trigos,
e sobre as olas d'os suenios,
margalidas, paxarelas...,
l'airera rezita poemas.
En un inte a lo menos,
cantando silenzios,
triunfó la belleza.

Chuan Chusé Bielsa

17 de junio de 2013

A casa silenziosa

A casa silenziosa

En iste mundo, beyer sólo lo Camín. As glarimas han formato ríos interiors. Beyer sólo lo Camín. A cansera ha feito tristes toz os sols. ¿Por qué asperar que a tristura bel día no siga trista? O mundo ha perdito os paisaches más bonicos. Anque queda, encara, la ruleta d'os diners chirando e chirando días e nueis en a feria más pobra, fincata en o polbo. Pero ixo ya rosiga toz os goyos. Tan sólo una orazión sin de fin aspera en una casa silenziosa; ye lo unico que ofrexen as mans de l'asperanza. Porque ya o tiempo e os paisaches e os amors han dito adiós.

Yo busco una casa en a fin d'os días. Güella os paisaches muertos. Güella las asperanzas bofas. Güella las telebisions. Siente as parolas que o poder quiere que se digan. As parolas biellas son en o mazelo, o cuitiello en a gola. En ellas abitaban os paisaches más bonicos de l'alma. Pero los poderosos han declarato a guerra a tot lo que en o mundo ye belleza infinita.

Tota luz en tota cosa fabla en poesía e canta e conta u plora. Bel poeta güella a un azul de zielo u a bel lusco pintaire, u siente a os ultimos paxaros libres, u siente as ultimas parolas libres... e beye que a poesía en iste mundo se'n ye indo con a libertá.

Bel poeta siente a lengua de l'alma, cómo a bonico ba morindo. Una parola de luz e dimpués una altra, ban marchando enta l'olbido, enrunatas por as parolas fieras d'o poder, chelatas parolas d'o poder formando en pretas filas d'exerzito, con sabor a anguniosa e berdadera muerte. Beigo cómo los poderosos con as suyas parolas fan escarnio d'as parolas más bonicas, se'n burlan como diaples, mataires d'o dibino esprito d'ista tierra e d'a belleza.

En iste mundo, beyer sólo lo Camín. Si ya no quedan en l'alba reflexos e brilos d'os zielos más altos, si os paisaches ya han perdito a inozenzia de dios, tot ye un siñal que apunta enta la fin. Beyer sólo lo Camín. Buscar tan sólo una casa do tot siga un silenzio d'orazión, cuan ya en o esterior tot se ye tornato un chigán paisache poblato por enrunas. Sólo a inozenzia d'os poetas beye con güellos silenziosamén claros.

Cuan a casa d'iste mundo ya no ye que piedra de tronadas que no aturan, riadas más que furas que tot afogan e escatumban, inzendios que tot creman con as suyas mortals unglas, tierratremos que tot escachan e afundan, rebolbinos que tot sucan, guambras e boiras foscas que tot lo tornan nublo, sequeros que tot ixucan, cal buscar una casa bien adentro de nusaltros mesmos, cal buscar una casa que siga capiella u templo, cal bantar un altar en a calma más profunda, cal orar con parolas biellas que o poder no aya tacato con o suyo infierno, cal callar e pasar as oras ascuitando los mensaches d'o silenzio.

Beyer sólo lo Camín. Dimpués de que tot ya siga muerto, una casa d'eternidá abitaremos en os espazios buedos, ella será la nuestra nau enta lexanas estrelas que amoroseen mundos en paz, enta planetas zanzers que nunca la maldá e l'angluzia e os diners e a fuerza tornen en a más fiera miseria, enta paisaches que acullan una contemplazión sagrata, corazons e güellos e orellas e sentitos ascuitando aires e auguas e tierras e zielos d'a más altisma infanzia. Ixe uniberso será la nuestra casa, cuan ya no quede cosa de toz os mundos biellos, cuan ya os paisaches e as parolas e as chens que aimemos formen parti d'una cutiana orazión nuestra, renaxendo.

Chuan Chusé Bielsa

15 de junio de 2013

País de Zielo-mar

Chesús en Zielo-mar

A la fin una cosa quedará: asentar-se con Chesús a o canto d'a mar de Galileya. Chesús contempla o suyo país de Zielo-mar, camina a o canto d'as suyas altas plachas, aguaita un amor en as auguas. Emos dexato Cafarnaúm, casa e traiduría en o tiempo, e agora güellamos un interno lago.

A la fin queda tornar ta casa. A la fin caldrá dexar lo que parexeban bellezas en o mundo pero que sin amor a la fin no yeran que enzendallo e leña ta miserias; as flamas d'iste mundo iban minchando-se os pobres goyos de fusta. Agora aguaitamos una mar queda e calma, con cara de muller aimata, con luz de muller que aima, con a más bonica e fresca boz de muller, con o más delicato perfumo femenino. Ye a Muller, pero d'una altra mar _auguas zelestes. Ye muller de Zielo-mar.

Agora podemos marchar por os camins plenos de frescor, plenos de Muller, plenos d'o esprito de l'unico Amigo, plenos d'a luminaria d'una mar contemplata silenziosamén, inte a inte; iremos por os camins en flamas buedos como boladas frescas d'aire, muertos e renaxitos, e no tenendo cosa nuestra que rechume tristuras, podremos dar-lo tot, un aliento asperato.

Nos enamoraremos d'a paz d'o lago. Dimpués, renobatos, seguiremos a Chesús e o nuestro amor será María, l'amor irá dando augua por disiertos, abremos muerto con l'agüerro e os ibiernos e miraglos podrán brollar dende o silenzio, dende adentro. Muller aimata eterna, bonica como soniata primabera, la pureza tuya alienta como espligo azul en yermos, uno puede besar en altos zielos os perfumos inozens d'o paradiso. En a mar de Galileya asentar-se e contemplar o tuyo amor sagrato; si i columbramos en as olas os tuyos güellos femeninos, que una mirada tuya torne en fruitos o resequito ortal d'o tiempo.

Chesús paseya a o canto d'a mar de Galileya. Nusaltros lo seguimos. Chesús dexa o mundo e camina sobre as auguas d'o país de Zielo-mar. Chesús lo dexa tot e marcha sobre lo imposible, se'n ba enta os sasos crebazatos d'os ombres e siembra auguas miraglosas: bi eba un chardín amagato baxo a pelleta d'os yermos. Dimpués queda l'amor; de nusatros no en queda brenca, de nusatros nunca no esistió brenca defuera de l'amor. Pero siempre queda l'amor, ixo que somos. A bida fue una escuela _masiau aspra_, o fuego i crema como lo más terrible d'os mayestros: sólo esiste o país de Zielo-mar, contemplar a dios e que l'amor enteramén nos impla. Una cosa bi ha que benze a o tiempo; si nos n'imos d'a mar trista d'as idolas, si nos n'imos enta la mar de Galileya, si contemplamos o país de Zielo-mar, podrá ubrir-se l'Alegría, más gran que totas as asperanzas prexinables.

Agora: contemplar a Muller feita d'amor, luen de totas as cosas que brilaban e no yeran que tresoros falsos en un arca querata. Agora: contemplar a mar d'a Belleza, a Belleza que xublidemos caminando por o mundo, perditos por o mundo, bibindo en os mirallos d'o mundo, atonitos por a dolor d'o mundo, trafucatos por tanta falsa luz. Muller aimata, muller bonica eternamén, agora eternamén dexar-lo tot ta contemplar a tuya alma.

Chuan Chusé Bielsa

5 de junio de 2013

Cantas de paxaros a la tardada

CANTAS DE PAXAROS A LA TARDADA

¿Qué sentiz con a primabera, paxaros, que yo ya no siento? Marchoron os fredos de l'ibierno, ya la nieu ye nomás un recuerdo, ya los camins embitan a fer de pelegrín enta os mons azuls, as misteriosas sierras de Tergüel. ¿Qué sentiz encara, paxaros, cuan cantaz con ixa alegría que fa que arrigan os trigos berdes, o sol parexca un sol de dios? As buestras cantas son de beire e fierro a o mesmo tiempo, son de poetas no umanos que no reblan, bonicas como un paradiso presentito; puyan e puyan con goyosa empenta enta un azul que no conoxe buega. ¿Por qué o dios d'os paxaros tan pronto olbida las tristuras, por qué tan pronto no recuerda a os chelatos paxaricos, a os paxaricos minchatos u crematos u afogatos, a os paxaricos combertitos en fuellas u alas de güeso en os camins de polbo, u en simplas remeranzas _niedos buedos_ cuan a plebia e as aireras no aturaban e arrullaban tot a tierra, u en silenzios de nieu en os árbols e en os rafes de l'ibierno? ¡Ai, paxaros d'ista tierra, cómo querese yo tornar a cantar como busaltros, dexar dezaga totas as feritas e rezar poesías inozenmén en l'azul, dexar que o dios d'os paxaros m'emplenase d'alegría cada primabera, tener cada añada un nuebo e zanzero corazón, tener a ilusión d'o nino que estié, arredolato de luminarias cada maitín de berano, en debantar-me!

¿Por qué, paxaros, yo ya no sé beyer ixe azul que en os güellos buestros crexe entre que cantaz? ¿Por qué ta yo tota ista belleza ya no ye que una selba minutos antis d'inzendiar-se, por qué tot iste bientre ya no ye que un bonico ortal minutos antis de seyer trespasato por a piedra, por qué as flors solamén me recuerdan a brebedá d'as cosas?

Os ababols decoran almadas de palazio en os biellos ripazos. Yo i boi a begatas con un libro e m'asiento en una pedreta plana, e ensoneo e m'olbido de yo mesmo, e siento a cantarina luz d'os paxaros con o suyo dios, e cuasi m'aduermo cunato por l'aire que amorosea las cuerdas de l'alma. E por bels intes soi paxaro e buelo, e canto asperanzas e debanto sols e chuegos. Dentro en o paradiso d'os paxaros e foi o mío niedo en bel cantón d'o campo d'os suenios. E olbido tot e renaxco. E canto con a empenta e a berdá d'os sers que sólo beyen una presén belleza.

Pero... ¡qué poco dura un inte dorato, u berde de trigos, u royo d'ababols que se bandean como ninos! ¡Qué poco dura la bida! ¡Cómo nos traye l'airaz más escuro e un frío d'escarnio lo tiempo que yera beilando, que nunca no atura! Dexamos d'estar sondormitos e en que despertamos, os orizons ya s'enfoscan, espigas d'os trigos con carraña l'aire abaxa, debanta, abaxa e umilla. A frior emplena una altra begata o mundo, una soledá trista reina en os espazios e ba emplindo a bonico campos e camins e mases; se ban amortando como leña totas as colors en un fogaril d'ibierno. Paxaros, paxaros, amigos míos, a o buestro dios no l'importan guaire as guambras más foscas, bien luego cantarez de nuebas con tota la fuerza d'os mundos, debantarez a luz dende a suya mesma fuesa, puyarez con l'alba e con as flors, empreñarez de gotas de musica os buestros aimatos campos de nuebo iluminatos.

Tan e mientres, yo, paxaros, sin o buestro dios de calma, me'n iré por os camins sin luz, zegato encara por as guambras, buscando un inte que morió entre os ababols e a bisa, leyendo un libro que fablaba d'un altro mundo a la tardada. Güellaré sulcos de dolor en a biella carne d'os días. E de nuebo quereré marchar dellá de yo mesmo e d'as estrelas, caminando por os camins d'os zielos en busca d'uns campos tranquilos ta do ayan marchato toz os intes infinitos e felizes que he bibito, ta do ayan marchato e biban toz os sers que en ista tierra aimé e aimo, que o mío esprito perén recuerda; con els conoxié un siñalín d'o paradiso; paxaros, els m'amostroron campos sagratos e camins que puyan entalto.

¡Ai paxaros, quererba cantar yo en ixos campos, sólo en ixos campos, do un inte eterno aguaita la Belleza! Cantar baxo los zielos azuls más politos, sin a muerte perén aguaitando. S'amortarán bel día, paxaros, istos zielos que busaltros aimaz e que yo aimé, que busaltros cantaz e que canté, s'amortarán as cantas en iste reino e suenio aspro, e o buestro dios bos guidará bolando por lexanos unibersos, entre os astros más remotos, dellá de tot lo conzebible, ta a la fin dexar-bos sobre a mesma radiz d'a primabera, ta que as buestras cantas latan ritmicas en días e nueis de paz unica, ta que cantez en zielos que son cantas d'amor coloriando lo Silenzio.

Chuan Chusé Bielsa

28 de mayo de 2013

Parolas libres

CON PAROLAS LIBRES

Escribir ta tu e ta dengún altro. Sapes, tiengo istos güellos feritos, istas manos se son fendo biellas. Beigo iste mundo e ye una boira lo que beigo, toco istos mundos esternos pero aquí no bi ha dios, no bi ye o tuyo emparo. Que escriba u treballe u biba u descanse perén güellando-te entalto, contemplando lo zielo en o nuestro corazón. Si foi cualque cosa, que siga por tu que la faiga. A mía patria muerta ya marchó..., ye una tierra enrunata de zenisas, e os suyos abitans no son que fumo esbolaziando enta la no-cosa... Ye una tierra cremata, as suyas biellas, polidismas parolas son parolas que beluns preban de cremar en o forno d'os infiernos, que preban de matar en os mazelos más furos e tristos; ye una tierra estricallata: os suyos campos ploran en as tardadas, profanatos, ploran as biellas casas e mases, ploran aireras con silenzios de poetas, ploran os más biellos árbols en as selbas, ploran os recuerdos d'os que fabloron ista lengua e marchoron, ploran os luscos.

Escribo ta tu en ista lengua que iste baxo mundo refusa, como a tu te refusó. Ista tierra bueda ya no ye a mía tierra, as suyas parolas estrancheras, as parolas nuebas con as que agora quieren repoblar l'alma sagrata d'os paisaches, son parolas que con armas han benzito benindo dende a suya patria de materia e de conquista. No quiero ixas parolas, yo quiero parolas d'a mía patria antiga, parolas de yo, parolas inozens d'infanzia, parolas de libertá, parolas biellas d'os biellizos campos, parolas de chens dignas, parolas de zielos, parolas de dios. Yo no quiero parolas que sigan mentira, parolas con sabor a espatas, castigos, gayolas... parolas tacatas con sangre d'imperios, de guerras, parolas que desprezian. Escribo ta tu en ista lengua alta, con parolas que a o mundo no cuacan, que son d'un altro mundo, que sólo a tu aiman, son tuyas.

Yo ya no busco lo que ye mirallo e s'amorta. Ya no busco lo fumo que antis en machia semellaba cualcosa, ya no busco en a tierra lo que falsamén merexe a pena, cosa busco en planetas que biben morindo, que biben matando, que biben sofrindo abonico. Te busco a tu, e biacheo enta o país tuyo, enta o país de yo. Adiós boiras falsas, parolas falsas, ombres falsos, patrias falsas, goyos falsos, bidas muertas, tristismas. Por un biero que puya por o mon más altero, me'n boi con o zierzo e sin lebar-me cosa que aquí aya enradigato, que aquí crexca e que aquí tienga l'asperanza, que aquí tienga a suya muerte truquetiando en un falso corazón. Me'n boi con parolas d'inozenzia, sólo ixo. Me'n boi como un nino que cosa aquí ha dexato.

Tierra mía cremata, inchuriata por tantos dica en as tuyas entrañas, ¡cuánto t'he querito! He quiesto bibir en tu, tu yes estata tanto tiempo la mía aimata, e t'he aimato tantos días besando-te en os labios d'a tuya alma, olorando a frescor d'o tuyo perfumo d'albas, enamorato d'o polbo d'os camins, benerando los disiertos tuyos, bebendo auguas fresquetas en a fuen d'os tuyos luscos. Me'n boi agora con as parolas que puyan de tu, que te dexan, tierra mía muerta, me'n boi entre luminarias d'inmaterials constelazions enta o xublidato, eternizo país d'o corazón.

Escribiré ta tu, porque solamén tu bibes, porque tota altra cosa no esiste u ye sólo dolor, ye o fruito bofo d'un engaño miserioso, porque tota altra cosa ye una puncha que en o camín de sangre se fincó como un rebuñoso e satanico clau en l'alma, e yo quiero rancar-me ixa muerte, ser libre, dexar ta siempre lo que parexeban unibersos de colors e goyos e no yeran que as inmensas flamas d'un fuego diabolico en un forno sin piedá.

Con parolas que no son d'iste mundo, que quieren ser de tu, escribiré sólo ta tu, d'o mundo tuyo, d'o mundo también mío que cuasi eba xublidato, amor. Con parolas libres iré enta tu por os más altos mons, por un estreito biero que cuasi ya yera esborrato, enta tu siempre, e quedarán totas as patrias de diaples, totas as tierras falsismas allá luen, fendo-sen cada begata más chiquetas, cremando-sen, chilando, sulsindo-sen como si fuesen planetas feitos de carne, perén sofrindo, pelletas en dolors inzendiando-sen.

Con parolas libres escribiré ta tu indo enta tu, cuan solamén tu yes e tota altra cosa ya morió, cuan ya solamén busco una casa entre estrelas feitas de compasión, cuan sólo boi aimando a berdá tuya e a luz. Sólo ixo busco: bibir perén en Tu, Amor.

Chuan Chusé Bielsa

10 de mayo de 2013

Lengua aragonesa, lengua ofizial d'o corazón

LENGUA ARAGONESA, LENGUA OFIZIAL D'O CORAZÓN

Sagrata lengua aragonesa,
o mío corazón aquí te dexo.

Si o gubierno castellano
d'iste país nuestro quiere que te mueras,
o nuestro amor como un zielo
se debanta, e creya aniello e lei eterna.

Güe te declaramos, lengua aragonesa,
lengua ofizial d'a nuestra tierra
en os nuestros corazons.
Te declaramos, en l'ambito sagrato
de l'alma que en nusatros alienta,
de totas as lenguas a primera lengua.

Lengua aragonesa, yes tu sola
a lengua propia, a lengua aimata
en l'altar d'a nuestra casa, biella
e choben fada d'a eternidá.
Por tu beilamos e luitamos;
esfenderemos a tuya bida con a nuestra.
Si o gubierno castellano preba
de furtar-nos lo que más aimamos,
con sinyals saldremos por os campos
ta esfender a nuestra reina.

Aimata nuestra, güe te declaramos,
lengua aragonesa, lengua ofizial
d'os nuestros corazons, lengua
ofizial ta siempre, unica lengua
que l'alma nuestra adora e besa,
lengua milenaria d'Aragón.

Güe te declaramos, lengua aragonesa,
lengua ofizial en o infinito corazón.

Chuan Chusé Bielsa

28 de abril de 2013

Dondiando por os suenios

PERÉN LIBRES

Aimata, tiengo as claus d'a tuya casa
en as manos, pero lo corazón emboirato.

Como a muller de Lot, soi estato estatua
de sal, tanto tiempo chirato enta lo falso.

Güe plebe o mundo; a plebia está plorando
en as carreras. Bi ha un suenio paseyando

a o canto d'a dentrata d'un palazio,
o disierto ye un chardín soniato

a la tardada, belún ba caminando acompañato
por musica de gotas, o mundo albandonato.

Ye un suenio buscando a salida d'un mirallo;
as claus perén en a zarralla, asperando.

A plebia, musiquiando, nos ba clamando:
aimato, si tornas, serás amor e labios.

¡Cómo fabla la plebia cuan o día ya remata!
¡Qué goyo tornar á casa a la fin, ta descansar-nos!

Aimata, ¿beyes en yo lo falso sol que ya s'apaga?
¿Beyes as tronadas, o corazón pleno de bardo?

Aimata, tu yes yo _chiran as claus en a zarralla_,
que o suenio remate e me retrobe dentrando

por os tuyos güellos enta la tuya luminaria:
perén libres, chuntos, espullatos.

Yéranos uno, aimata, e me tresbatié dondiando
por os suenios; güe dormiré en a tuya casa.

Chuan Chusé Bielsa

27 de abril de 2013

Contemplazión

Güellando entalto

Güe aguaito un mundo
sin dolors.

Podez clamar-me un soniador
que bibe en a poesía.

Güe aguaito lo paradiso, güe
e no maitín, e dixo tot altro paisache.

Sé que iste mundo no ye o mío,
que cosa no bale.

E si bale cualcosa ye que un filo
con o zielo l'aune.

Güe ta yo no esiste a materia que no ora,
e si esiste no la güello, la desprezio.

Poesía ye catar sólo enta la gloria
d'ixo que ye eterno,

d'ixo que nunca no naxió e que perén
bibe, d'ixo que cosa no sape d'os infiernos.

Ista tierra ye un infierno, yo asinas lo beigo,
as dolors amuestran como fuegos.

Güe cato enta tot lo que ye altero
e güello unas altras tierras allá lexos,

muito, muito lexos, allá
do s'han esborrato los recuerdos.

Güe güello entalto, entalto, entalto,
sólo entalto con istos güellos nuebos.

E d'ixa biella Tierra que no ye sino dolor
que sólo quede un camín puyando

enta altos zielos, e que as zenisas suyas
bolando marchen enta o país

do tot queda xublidato, como un malsuenio
que en despertar remata e ya no remeramos

e queda muerto sin recordar ta siempre.
S'ubre alegre agora l'alba,

son animals e ombres agora almas
que han retrobato a fuen común d'a poesía,

e con güellos en paz, calma luminaria,
aguaitan en silenzio a berdadera bida.

Chuan Chusé Bielsa

10 de abril de 2013

Caseta escachata

Caseta a la tardada
Foto: Chuan Ch. Bielsa (2008)

Caseta escachata

Biellos os dos, caseta escachata,
           sólo tu e yo
charrando, aimando en ista fabla.

O disierto en o zielo, o paradiso
           allá en alto;
tot un mundo antigo se'n ye ito.

Parolas nuestras a la tardada,
           solos tu e yo,
o sol sondormito, l'airera que canta.

Tu yes a casa d'os poemas míos,
           l'alma d'os agüelos.
Caseta escachata, aquí ya fa frío.

¿Recuerdas, sientes en l'aire charradas
           de chens que nos quison?
Ya ye tardi, caldrá marchar, o sol ya s'amaga.

Chuan Chusé Bielsa

1 de abril de 2013

Tot

Tot yera mentira

Tot en ista Tierra
no ye cosa.

Bibir en meyo d'a mentira
no ye cosa.

Beigo as estrelas:
son mentiras.

Materials multibersos
absurdos: mentiras.

Ye buedo l'amplo eszenario
que o diaple debanta.

A belleza aquí abaxo,
si no aguaita allá entalto, ye mentira.

Ta qué creyer en cosas
que dimpués son mentiras.

Mentiras son chardins si no oran
e, si no oran, son mentiras as rosas.

Mentiras son os luscos
si enta un altro mundo no menan.

Mentira ye o día que, muertas as oras, s'apaga
e ye mentira cada alba no eterna.

Mentira ye tot lo que dentra
por istos güellos que ploran e sangran.

Mentira ye tot lo que l'airera traye e se'n leba
si no amorosea l'alma.

Mentira son aquí as luminarias
e mentiras as ilusions royas.

Mentiras son labios e bocas
si cuan fablan no callan.

Mentiras son parolas
si callando no aiman.

Mentiras os ríos e mentiras as plebias
que en o zielo no cantan.

Mentiras as cullitas e mentiras as siembras
que allá en alto no se faigan.

Goyos e amors son mentiras
si allá entalto no marchan.

Mentiras son as patrias
que satán alienta.

Tot lo que naxeba aquí
parexeba cualque cosa: cosa no yera.

Beyer tot como mentira
si enta la paz no reza.

Sólo ye tot
identificar-se con o berdadero amor.

Tota altra cosa
mentira, mentira, mentira, dolor.

Yo no escribo ta dengún,
sólo esborro mentiras.

Continaz busaltros, si querez,
bibindo en o mirallo.

Yo me'n boi sin cosa,
sin amors e ziego aquí abaxo.

Sólo busco una boz
pronunziata en o silenzio.

Chuan Chusé Bielsa

10 de marzo de 2013

En os camins

Cuan tot se torne amor

En os camins de polbo
t'asperamos siempre.

Baxo sols que s'amortan
u plebidas que no alexan a sete.

A o canto de sulcos e cullitas
que no alexan a fambre.

Cuan a nuei plega e naxe
a escureldá, t'asperamos en a guambra.

Si bel goyo ba amorosiando a carne
u si as dolors se i fincan, no importa guaire.

Amor, amor, no tardes,
o nuestro corazón ye arredolato por as flamas.

Que trucases en a nuestra casa
querérbanos, ubrir-te e abrazar-te.

Que o tuyo esprito d'amor dentrase
por a puerta de l'asperanza.

E que, con tu, tot puyase
enta un altro mundo do sólo tu reinases.

Amor, tornarás ta cutio as feritas en oblido,
tornarás a nuestra casa en o tuyo paradiso.

Amor, en espitals do as chens penan e se plañen
asperamos as tuyas mans compasibas.

Amor, en ista tierra ardién u fría, do l'aire
talla, as tristuras d'os pobres sangran, chilan.

Que a luz tuya perén s'alze
en toz os corazons, que renaxca e tot redima.

Amor, asperamos que nos sanes
e marchar con tu, aliberatos, enta o día.

Asperamos en luz infinita,
cuan tot se torne amor, eternamén aimar-te.

Chuan Chusé Bielsa

8 de marzo de 2013

Paseyo a la tardada

Libro de poemas mullando-se

Paseyo a la tardada por os camins aimatos.
Os roídos d'o mundo no tarten.

Almendreras con flors rosas e blancas
e berdes de trigos que naxen.

E casetas espaldatas
que ta yo son armitas.

O día nublo e un poquet d'aire
en o que biachean chisletas d'augua.

E un libro de poemas en aragonés
en as manos, mullando-se.

Leigo un poema abonico,
cada tres bersos aturo e güello lo paisache.

Dexo que o libro agafe
perfumos de boiras de disiertos.

Chiquetas tacas de gotetas
en as pachinas blancas mueren, naxen.

O paradiso ye un libro en una grisa tarde
d'un poeta que apunta enta lo eterno.

Leigo un zielo e dimpués un altro zielo,
o libro ubierto ta que a plebida lo aime.

Ta que as parolas aragonesas perén canten
como espigas e aires e paxaros sobre o yermo.

Zarro lo libro e l'amago en o corazón
ta que l'amor me fable.

Chuan Chusé Bielsa

5 de marzo de 2013

Espelunga

Espelunga perdita

Espelunga perdita
en un país con altros luscos.

Piedras preziosas espirituals
en a casa d'o corazón.

Beyer as auguas de colors, calmas,
sentir cómo alientan olas, meditando.

Estalactitas retallatas
sobre l'orizón purpura u brioleta.

Sin fer cosa, tener-lo tot,
bibir en un palazio de silenzio, contemplando.

Te beigo, alta isla de belleza;
chardins e plachas en o zielo.

¿Por qué nos n'imos d'ista paz?
Somos tot e nos n'imos enta o fuego.

¿Por qué tan luen marchamos
e creyemos en estrelas que son fumo?

Si yo lo foi, no ye iste un buen poema.
Lo dexo en os calaxos de l'agüerro.

O poeta no escribe cosa,
o poeta prene nota de tot ixo que alienta o infinito.

O poeta s'alueña con l'airera e ye un sospiro,
o poeta cal que marche enta l'oblido.

¿Por qué zarrar os puños con zarpadas de miseria
si perén tot ye en as mans, no agafando?

A poesía quiere fer poemas
e escribe con mans buedas de poetas.

Toz somos más grans que toz os unibersos
si podemos bibir como uns eternos ninos.

Qué casa más bonica ye ista espelunga
plena d'ambra e marbre e oro d'altros mundos.

Auguas berdas, luscos calmos,
somos tot cuan bibindo por nusaltros no bibimos.

A poesía escribe con miraglos
e no quiere furtaires, a poesía escribe poesía.

Muller aimata, o corazón mío lo dexo baxo lo tuyo,
os dos chuntos contemplando lo paradiso.

Chuan Chusé Bielsa

1 de marzo de 2013

Tiempo de nieu

A nieu ye silenzioso día

A nieu ye silenzioso día,
blanca luminaria cayita
dende o zielo.

A nieu s'aduerme en campos e camins
como un nino que arriba
con promesas.

Yo quererba o naximiento
de l'augua sobre os secos sasos,
un regno d'os miraglos.

Ista nieu ha biacheato dende o mesmo zentro
d'as altarias, corazón blanco
do reposan os güellos.

Ista nieu ye ta labios
resequitos, ta frens cansas,
susiego tobo ye e ye lo que queremos.

Meditazions de fuens en calma,
descansos ta o biachero
dimpués de tantos yermos.

Puzos e basas ban aparando
l'asperanza ta cuan a nieu baiga marchando;
allora gotetas besarán como secretos.

Yo asinas lo beigo:
a nieu abonico ba cayendo
e aturando ba abonico setes e deseyos.

Dengún en as carreras,
dengún en dengún puesto,
a paz ye cayita sobre as casas.

Dengún a o canto d'as planas
de sulcos nebatos,
dengún no se beye caminando entre ixos fredos.

Muito luego una luz sin de tiempo
irá emplenando de clarors as zaicas
xutas d'os disiertos.

Ista nieu s'aduerme en bersos
que como flocos ban cayendo
sobre l'alma.

Ista nieu s'aduerme mansa
e ba cobando altas auguas
dende adentro.

Agora mesmo lo sol chuga
con o chelo que regala;
as gotetas brilan, fan reflexos.

L'augua tingla e canta e aima
en cayer sobre istos yermos
como alba.

Chuan Chusé Bielsa

23 de febrero de 2013

A nieu

Ye tornata la nieu

Ye tornata la nieu
sobre os paisaches
e as imáchens,
e a distanzia e a intimidá
se son fincatas en os mons familiars,
en os tellatos blancos,
campanals, pinaretas
que puyan enta l'armita
d'o santo d'os miraglos,
San Macario.
As casas e as almas son niedos
cubiertos por o fredo.
Crema o fogaril.
Mi pai clama a más chen
ta calentar-se a l'amor d'o fuego.
Yo soi luen en a cambra zarrata
d'a poesía, sentindo sin beyer-los
os ambitos nebatos.
Recuerdo añadas
emboiratas de nino,
as mías altas botas blancas.

Cayó nieu tota la nuei,
tot ye enrebullato en o nebasco.
Se sienten palas fendo trañas.
Se sienten canchelons
cayendo a tierra,
l'airera ba escobando
as carreras, que son camins de chelo.
Fa un inte, chiclans emplenaban
de risos e chuegos os espazios.
Monchons de nieu sonrisarán
con a boca e con os güellos.
Yo m'alcuerdo d'os paxaros,
que en os pinos e en os güertos
e en os rafes _pobrez_ son callatos,
asperando.

Marcharé de tardis
sobre a nieu enta una caseta
a o canto d'un biñero.
Caminaré sobre blancos
de nineza, mundos articos e d'ensuenio
serán os campos e as sierras
allá luen. Ha creyato
a nieu zanzera planetas disiertos,
u satelites como Europa u Tritón.
Tot son mundos renobatos
asperando a fantasía d'o biachero.

Marcharé de tardis
por camins altos de nieu, emparatos
por as chepas d'as cuñestras.
Os campos conoxitos serán güe pachinas blancas,
os sembratos serán sulcos u crebazas
en as mars chelatas, acubillando
bida baxo a nieu e as bolismas en l'airera.
En l'aira xublidata un biello aladro
amostrará lo canto d'una querata esteba.

E a la fin iremos plegando en o biñero
e aguaitaremos os jarmientos entre o fredo,
plegaremos en a caseta perdita sobre os yermos.
As gatas royas ya i serán asperando,
irán esgarrapando a nieu que boza la gatera,
as gatas armitañas en o suyo mundo de silenzio.
O chiquet chardín será un chardín
de blancos suenios, molsudo e encantato.
O laurelero, a o canto d'os pedrizos
e a basa conchelata, tremolará friolenco.

E güellaré os Montalbos
como uns altros Pirineos,
ayer azuls e güe cubiertos por a nieu e o chelo.
Biachearé con o deseyo
sobre as suyas tucas aimatas
por o sol, os luscos e o misterio,
sobre o suyo cuerpo libre e sin de taca
que güe as boiras e os nebascos
reserban solo ta los dioses.

Chuan Chusé Bielsa

22 de febrero de 2013

O lusco

O lusco plega e ye una capiella

O lusco plega
e ye una capiella.
Se tasta un silenzio
enamorato:
rosadas de perfumos
sobre l'alma,
o sol ye un aniello
sobre os campos.

Un solenco paxaro
empurpurato canta poesía;
ye un haiku, tres notetas.
Dimpués o mundo ye aturato,
tot calla e suenia o sol,
tot calla e fabla un dios
desconoxito.

O disierto ye agora una mar,
os mons espullatos
son islas amariellas
que apuntan enta o zielo,
son islas con olors a rumero;
puyas e puyas e son tucas
ta rezar dende dentro.

Olas royas s'esbarizan
enta plachas perfumatas,
bi ha escumas de flors
que laminan l'arena d'os camins.

E nos cuaca arrozegar os piez
por istas auguas de lusco
que son benitas a besitar os yermos,
por ista mar biachera
que ye baxata dende os zielos,
indiferén a terrenals cheografías.

O lusco se ye tornato eterno:
amors, colors que no s'amortan,
azuls zelestes,
doratos e berdes fantasticos
e rosas imposibles,
e fadas d'infanzia
que perén en l'alma biben,
e mullers aimatas
que besamos en a fren,
e suenios chóbens que se debantan
como miraglos,
allenos a o tiempo, eternizando-sen
en un inte dillá d'iste uniberso.

O lusco plega e ye una capiella.
O sol nabega sobre as auguas
d'o imposible, e besa islas brioletas
do alienta o goyo e l'asperanza;
se xublidó d'el mesmo
aimando libre en o misterio.

Lusco eterno,
mar calma,
orizón de luminarias.
Silenzio.
Un paxaro solenco
reza, canta.

Chuan Chusé Bielsa

4 de febrero de 2013

En o disierto

Cambra de meditazión
Pintura de Chuan Chusé Bielsa (2008)

Paz ye oro

Silenzio en o campo
cuan o sol medita
en o lusco
e chuga con as boiras
e colors de pintaires;
ye un nino e ye un biello
e ye un artista
que marcha danzando
enta o país d'os zielos.

Tot s'atura agora
en un inte rebutito de misterios.
Iste mundo ye un disierto
que mena enta altros puestos
que asperan e brilan
en o nuestro eterno corazón.
Entalto, contemplatibos güellos.

Ye posible en iste buelo
ir bibindo a resta d'una bida
adedicando tot a una orazión,
tenendo sólo a un amor
por compañero,
por aliento a suya alma.

Fa frío en os camins solencos,
corre o zierzo por as planas,
nos clama o lusco, a suya boz
son sayetas con as que o zielo
fabla, colors de paradiso a coro.
Meditazión, aunión.
En o disierto, luminarias,
paz e oro.

Chuan Chusé Bielsa

15 de enero de 2013

Una altra poesía xublidata

Toro

Toro,
a tuya arena la mía arena,
a tuya fin a mía fin,
a sangre tuya la sangre mía.
Toro,
cuan cayes
os aplausos baxo lo sol
te fan beber en o campo d'o polbo
(a tuya cruz amariella),
cayes
sobre os brazos d'o dios indefinible,
o dios que nusatros no tenemos,
puyas
(ya lo has perdito tot)
enta ixe gran xublido que ye o paradiso.

Toro,
¿quí ye con tu en a ora d'os claus?
Solitario-solitario
o tuyo adiós a la Tierra,
espullato,
cualcosa bi has ganato
dimpués de lunas y añadas,
una mortal ferita y un gorgollón de sangre
y unos güellos nublos que puyan
enta l'angluzia d'o respetable.
Umillato-umillato
en a plaza plena-plena d'espatas,
yes toro finalmén
de fren y achenullato cara ta l'infinito.

Ploro,
no soi pas millor que dengún atro,
pero soi d'a tuya raza toro,
ploro sobre o tuyo cuerpo
albandonato,
ploro y como a tu
me fan bergüeña las güelladas
en a ora d'a zaguera intimidá.

Ta tu remata o suenio
toro,
tu que ya conoxes a sabor d'a muerte
en as entranias,
luen-luen d'as casas de dios d'os ombres,
tu toro
en a tuya casa de dios berdadera,
ta tu remata con una espata ya ista Tierra,
s'ubren toro
as tascas imbisibles sin de cletas,
tu ya has pagato lo pre d'arrozegar a bida,
a tuya corona lebas toro,
as tuyas royas banderillas,
a tuya corona d'os ombres,
a tuya corona d'espinas.

¿Dó ye o tuyo país toro?
Creyebas que o tuyo país yera iste
(ai! también yo
creyeba que o mío país yera iste),
ye o país d'a sangre toro,
ye o país d'o escarnio toro,
o país que en o mundo
ye o país d'a muerte toro,
do a muerte ye a fiesta nacional
(¡naxiemos
en o país d'a muerte!),
país d'a dolor toro,
tierra trista toro,
anque a tristura se i bista a ormino
con os sons de clarins y castañetas,
ye o país d'a rabia toro,
dos espatas royas de fuego
sobre a enclusa d'o infierno.

Un atro país toro
agora trobarás,
un atro país _o berdadero_,
allá do ye posible toro
emplenar sin de bergüeña las caras nuebas
sólo de besos,
a carne biba toda
sólo de besos,

esiste toro ixe país,
allá do se perfuman os campos libres
con silenzios.

Chuan Chusé Bielsa

• Poema escrito en 1991. Recuerdo que en o suyo día lo escribié como un omenache a ixe noble ser que ye o toro.

12 de enero de 2013

De patrias

Patrias de mentira

A mía Patria ye una Patria bonica.

Me fan fastio as patrias que teneba,
patrias d'ira.

Más que canso de patrias biolentas, fieras,
patrias que ofrexen en gabias de sangre
totas as terrors d'o mundo achuntatas,
inte a inte, día a día.

Ya no quiero más patrias de Satán,
patrias que ban fendo con mentiras
un camín ta esclaus, sin garra libertá.

Que a mía riqueza siga caminar
enta un amor sin más armas
que una bondá infinita,
una belleza alta.

Adiós, patrias d'os infiernos,
m'amorto ta busaltras como un fuego
sin de purnas, que ye sólo zenisas,
me'n boi d'as casas grisas
enta una altra infanzia e una altra chobentú,
en a cara alienta un alba e una bisa
de frescors, adiós
diaples, ya no busco a buestra esclabitú,
a buestra paga de dolors sin mida,
os buestros diners sagratos
tacatos con sangre.

Que a mía luz bienga con o día
en un país do lo mal no aiga emplenato
toz os espazios, do tot no siga
o más terrible d'os escarnios,
que a mía luz siga feita d'ixe amor
que o tiempo no creba ni enrobina,
que l'aire e os paisaches sigan d'ixe dios
bueno que sólo en l'alma abita,
adiós, adiós, mundos d'os infiernos,
adiós patrias rebutitas de mentiras,
yo me'n boi enta la bida,
aquí no dexo cosa,
tristuras e feritas,
unos güellos muertos con agullas,
ya bide, patria de Satán,
a tuya burla,
tot lo que m'ofribas.

Chuan Chusé Bielsa