30 de octubre de 2008

O danze d'o bientre. Ye tiempo de fiesta.

Releyendo los posts anteriors, beigo que son en a suya mayor parti una miqueta seriosos. Sin dembargo, en as nuestras bidas, bi ta tiempo e intes ta tot: ta la seriosidà, ta la reflesión, ta la meditazión, ta o treballo... y tamién ta o relaxamiento y ta la fiesta. Y serba bueno que bi ese una complementariedà entre as dos dembas, mesmo una mutua retroalimentazión.

Por exemplo, en o descanso bi ha un pensamiento creyatibo mesmo más produtibo que en as oras de treballo. Y en o danze puede esistir una funda contemplazión (como ye ebidén en os danzes meditatibos d'os derbiches). Ya he menzionato atras begatas a mía muito alta considerazión d'a musica y o danze. Ta yo son a tuca de l'arte, son plenamén dibinas.

Danze y goyo

En a mía bida bi ha dos períodos de felizidà plena: a mía infanzia y "a segunda chobentù", por dizir-lo de bella traza (d'as trenta añadas a las cuaranta). Ista ultima etapa estió marcata muito fundamén por a mía pasión por o danze. Porque estió una autentica pasión. Bibié de pleno a conoxita epoca d'o bakalao. Podemos banalizar-la si nos peta, pero aquella epoca ta muitos estió machica. De feito, dixando aparti bels eszesos, estió una epoca marcata por una estetica marabillosa, lembeda, elegán en muitos casos, tolerán, positiba, mesmo romantica... Como escaizió en tantas atras cosas, con l'onze de setiembre en Nueba York morió toda ixa inozenzia d'a decada d'os nobanta.

A felizidà que se siente inmerso en o danze ye senzillamén inespresable. Y as intuizions que l'aunión de mente y cuerpo en o danze produzen son inefables tamién, os suyos efeutos son muito fundos y parexen materializar-sen, dentran a formar parti d'as nuestras bidas.

Estetica y metafisica

En o mío arte bi ha una curiosa mezcla entre metafisica y estetizismo. Sin ixe fuerte ingredién estetico, a la mía alegría li mancarba cualcosa. En reyalidà la mía autentica bocazión ye a reflesión metafisica, a la que integro ixe componén estetizista impribable, que surte d'una personal conzeuzión artistica d'o mundo y d'a bida.

Y cuan yo charro de metafisica charro de poesía, charro de relichión. Ta yo difuera d'ixe zerclo de metafisica-poesía-meditazión-estetica-amor-orazión a bida no tien guaire sentito. Adibirba la marabillosa parola "relichión" a ixas atras parolas. A relichión en reyalidà o ye tot. Pero güe muitas personas tienen prebenzions contra las relichions, e ixo puede replecar-se. As mayors aberrazions prexinables s'han comeso (y se continan fendo, tristamén) en nombre de dios. Tamién en nombre de dios s'han feito as obras d'amor más sublimes, pero ixo no tira o anterior. Tot ixo ye trachico, dramatico. ¿Cómo ye posible que determinatas interpretazions de parolas sagratas puedan dar pie a actos de pura maldà, y a más a más en nombre de dios? No bi ha mayor aberrazión posible: fer o mal en nombre de dios, un mal absoluto, creyar una dolor sin denguna piedà prenendo como suposato "alazet" as parolas de qui solamén puede ser amor.

Creigo que manca un mayor contenito estetizista en a praxis filosofica, adibir más estetica en o corazón d'a metafisica. A etica no tien por qué afeblir-se con ixe mayor componén estetizista, mesmo sensualista dica un zierto grau. Cal saper an son as mugas claramén, cal saper an se pierde a estetica y se torna en mal gusto, en tentazión que nos alexa d'a medolla d'a berdadera felizidà, en tentazión que se torna en compulsión y en adizión. Pero a pesar d'ixos risques, cal enfrentar-los y superar-los, con boluntà y buena conzienzia, porque si no nos encaminamos con seguranza enta o fundamentalismo, y por ixe camín enta l'aberrazión más completa d'a espiritualidà, enta l'ausenzia de perdón, enta l'ausenzia de dialogo entre diferens conzeuzions d'a esistenzia, enta la negazión d'os atros, enta la dibisión d'o corazón umano, que ye o prinzipio d'a maldà sin remisión.

O danze d'o bientre

Os oríchens d'o danze d'o bientre se pierden en a nuei d'os tiempos, talmén calerba remontar-se a l'antigo Echipto ta trobar-ne as radizes. Aparenmén iste danze ye simplamén ludico. Pero as personas que l'han prauticato bella begada, sobretot, lochicamén, mullers, perén han proclamato os suyos benefizios de toda mena, fisicos, psicolochicos y espirituals. Y no ye estranio, ya que en o danze d'o bientre se treballa fundamén o plecso solar, se considera l'alazet d'o cuerpo y de l'alma, como los alazez d'una casa (a meditazión zen, o zazen, tamién se zentra en o hara, o plecso solar). O conoxito metodo Pilates de chimnasia tamién treballa sobretot ixa zona d'o cuerpo a trabiés de lumerosos exerzizios, y muitas personas que l'han prauticato afirman que as suyas bidas han cambeato radicalmén a partir d'ixa esperienzia. Y tanto lo danze d'o bientre como lo metodo Pilates como a famosa teunica Alexander preban d'integrar cuerpo y psique, cuerpo y esprito. O treballo sobre o cuerpo se torna en benefizios psicosomaticos.

En o danze d'o bientre s'achuntan a la perfezión estetica, ludismo y chenuino goyo. Y no se refusa aquí mesmo un zierto componén sensualista, sapendo an son as mugas. No bi ha aquí espazios ta fundamentalismos, ta dibisions, ta o no-perdón. Aquí solamén bi ha puesto ta la zelebrazión de l'alegría, de l'alma d'a bida, de l'amor.

Chuan Chusé Bielsa

26 de octubre de 2008

Una orazión por os animals

Animal engayolato

Ascuita la nuestra umilde
orazión, ó Dios,
por os nuestros amigos os animals,
espezialmén por toz aquels
que están sofrindo,
por aquels que son cazatos
u están perditos,
por aquels que son estatos albandonatos,
por os que tienen feredà
u fambre,
por toz aquels cualo destino
ye ser sacrificatos.
Te suplicamos que lis atorgues
a tuya misericordia, a tuya piedà.
Y ta toz os umanos
que los tratan, pedimos
un corazón de compasión,
mans plenas d'amorosidà
y parolas rebutidas de cariños.
Fenos a nusatros tamién, Siñor,
merexedors de l'amistanza
d'os nuestros amigos os animals,
ta ser asinas dignos
d'as bendizions d'o tuyo amor.

Albert Schweitzer
(Traduzión dende o inglés :
Chuan Chusé Bielsa)

L'airera d'agüerro dispersa las fuellas muertas

Pintura tradizional china

Un ombre choben s'enamoró d'una mesacha rica. Durante dos años li escribió toz os días, sin rezebir nunca una respuesta. Y ye por ixo por o que fizo monche, retirando-se a una armita en o mon.

Un día, bels años más tardi, bido arribar a la muller en o suyo puesto de recullimiento. Achenullando-se debán d'el, li dizió:

— M'he entibocato. Agora he replecato lo tuyo amor. Aquí me tiens, soi tuya.

Pero l'ombre respondió:

— Ye masiau tardi. Agora soi monche, he tallato lo mío amor por tu. Bes-te-ne...

Bels días más tardi, o monche baxó enta la bal ta mendigar bella coseta de minchar en o lugar. A chen no feba que charrutiar sobre a zaguera nueba: s'ha trobato a una muller muito bonica, d'aspecto noble, bestita muito ricamén, afogata en o río. "De seguro que se trata d'una istoria d'amor que ha rematato malamén", diziban.

O monche comprendió, s'endrezó enta o fosal, y astí, debán d'a fuesa d'a muller, rezitó iste poema:

Cuan te presentés en a puerta d'a mía armita
as fuellas muertas de l'agüerro
chazeban, royas, en o sulero.
Dimpués d'a tuya marcha, una airera
las ha dispersato.
Tot ye impermanén
y a mía pobra armita ye millor que un palazio.
¿Por qué os nuestros destinos
no han puesto trobar-sen?
Denantes yo sofriba
y tu yeras en paz.
Dimpués dentré en a bía d'a serenidà
y tu sofribas.
Todas istas añadas han pasato como un suenio.
Cuan morimos
dengún no nos acompaña en o nuestro biache.
Cosa no queda d'as nuestras ilusions.
Sofrir no sirbe, doncas, ta cosa, ni martiriziar-se.
Agora has marchato.
Siente simplamén, con yo,
l'aire que mermura entre as brancas d'os pinos.

Cuento tradizional zen
(Traduzión: Chuan Chusé Bielsa)

22 de octubre de 2008

Maat: orden, chustizia, equilibrio

A diosa Maat, representata con una pluma en a suya capeza

En l'antigo Echipto, a diosa Maat simbolizaba l'orden cosmico, o equilibrio, a chustizia.

Os echipzios sapeban por esperienzia que as nuestras bidas perén son en un precario equilibrio. A sangre d'Echipto siempre ye estata o río Nilo. Y o Nilo en o pasato yera imprebisible. Un cambeo muito sotil u chiquet en a regularidà d'o cabal d'o río podeba significar fambre u inundazions. D'aquí bien que en a relichión de l'antigo Echipto bi aiga siempre una eterna luita entre l'Orden (representato por Maat) y o Caos (representato por Seth). Toz os esfuerzos que caleban yeran feitos ta pribar que o desorden amanexese y reinase.

En as nuestras bidas podemos beyer tamién ista luita contina.

Por fabor, si bibes una bida plena de salù y en armonía con a tuya familia, considera-te asabelo afortunato. Distruta, enfuelga-te con a tuya suerte. Disfruta con as chiquetas y marabillosas cosetas que tiens amán, a o tuyo costato. Por fabor, aprezia en a suya chusta mida os aparenmén diminutos goyos d'a bida: un sonriso d'as personas que aimas u de cualsiquier atro ser, un lusco, a letura d'un libro amigo, una machica zinta, una boladeta d'aire plena d'olors de rumero u espligo...

O equilibrio en as nuestras bidas ye muito, muito precario, perén ye en pinganetas.

O más chiquet cambeo en o esistén status quo puede ocasionar un importán desastre. Sí, ye zierto, un cambeo tamién puede trayer-nos prosperidà, buenas cosetas y oportunidaz, pero puede ocasionar una esferra tamién. Cal que bibamos alerta d'una forma equilibrata.

Creigo que serba bueno, seguntes nos amostroron os antigos echipzios, aguaitar y cusirar as nuestra propias bidas con prou de cuidau ta prebar d'encuadrar-las siempre que siga posible dentro d'un tarabidau d'orden y armonía. A bida ye cambeo, o cambeo ye inebitable, perén ye estato asinas y perén o estará. Manimenos, creigo que dentro d'as nuestras posibilidaz, siempre ye bueno ser consziens de que o desorden ye aguaitando a cada inte y en tot puesto, asperando bella errada, bella distrazión, ta estricallar o que más aimamos y o que emos debantato en una bida. Y lochicamén isto serba bueno fer-lo con mida y con tiento, con equilibrio, sin obsesionar-se ni una miquinina.

Bella temporadeta, a economía parex marchar por camins azeutables... Incluso beluns pueden soniar con tiempos de prosperidà infinita. Pero... si aparenmén chiquez factors funzionan en desequilibrio y en desorden, sin regles claros y sin controls adecuatos, si no estamos en contina bichilanzia, bels meses más tardi nos damos cuenta d'a grabedà d'a situazión economica y finanziera. Nos trobamos plenos de deudas y sin capazidà de respuesta. Rezesión...

D'a mesma traza, en as nuestras bidas tot puede en a superfizie aparexer en calma, talmén bibamos un poquet fuera de control y menatos por zierta desiria... Pero, bel día, sin asperar-lo y arribando como una sospresa, bi ha un chiquet, muito chiquet cambeo (en a nuestra salù, en as nuestras relazions, en a nuestra economía...) y muito lugo, de sopetón, tot ye fuera d'equilibrio; un importán cambeo s'ha produzito, puede estar que prou negatibo. ¿Qué ha pasato? A nuestra bida nunca será la mesma. Caldrá que mallanquemos y nos esforzemos asabelo ta trobar un atro nuebo punto d'equilibrio satisfactorio.

No paramos muita cuenta, cheneralmén, en o escalfamiento global y en o nuestro estricallato entorno. Pero lo Caos ye operando sobre as causas que os umanos metemos en zirculazión, sobre a nuestra desiria en relazión con a naturaleza. Con tot, y anque en somos consziens en bella mida d'ixa reyalidà, seguimos sin fer de tot ixo un zentro d'atenzión importán. O sol aparex cada maitín por l'orizón, o maitín ye fresquet y agradable y o tiempo ye fabuloso, tot parex "ir bien". Pero bel atro día paramos cuenta de que no, no "ban bien" as cosas, paramos cuenta en que bella cosa importán ye cambeando negatibamén; inundazions anormals, sequeras que no rematan nunca, abellas que no fan miel, birabolas que desaparexen... Y a pesar de tot, prebamos de bibir cada día normalmén, ye lochico... Pero... as nuestras bidas en o esdebenidero nunca serán as mesmas. A naturaleza ye cambeando, paso a paso, imperzeutiblemén, en una endrezera negatiba. O cambeo, lento, se fará ebidén, muito ebidén ta las futuras chenerazions, que abrán de pagar un pre muitismo alto, muitismo doloroso, por as aizions irresponsables d'una umanidà anterior, que no sabió autuar con sabiduría y sensibilidà.

A nuestra zibilizazión ye bibindo fuera d'equilibrio.

Os antigos echipzios yeran muito ocupatos y preocupatos prebando de mantener o Caos a distanzia y de mantener l'Uniberso en equilibrio. A suya singular mitolochía s'alazetaba en buena mida en ixa dicotomía y en ixa dialeutica. A o largo de milenios, construyoron a zibilizazión más duradera d'a istoria.

Creigo que no serba una mala cosa ta toz nusatros prebar d'estar más alerta en as nuestras bidas, como Buda u Chesús amostroron. Buda comentó: "A desatenzión ye sinonimo de muerte". Una chiqueta manca d'atenzión puede chenerar un gran desastre. No se trata de controlar tot ixo que ye incontrolable. Se trata de bibir más bichilans, más alerta. Porque si neglichimos bellas cuestions importans, a medolla sobre a que descansa la nuestra felizidà, o nuestro progreso y o nuestro equilibrio, si marchamos alegremén sin de parar cuenta en ixos alazez, en bel inte inasperato, en bella trachica desatenzión... un minimo azidén puede alterar-lo tot. A partir d'ixe inzidén as nuestras bidas difizilmén serán una atra begada as mesmas. En un inte podemos perder paz, salù, bienestar... Dimpués, prebaremos de restaurar l'anterior status quo, incluso podemos aprender y millorar as condizions prebias, si tenemos una atra oportunidà... Pero, en cualsiquier caso, ixo no será guaire fázil. Ta aconseguir superar as sobrebenitas zircunstanzias caldrá un grandismo esfuerzo y una grandisma atenzión. Mesmo bels cambeos negatibos no se'n irán, remanirán con nusatros ta cutio.

Sí, ye fantastico poder fer una gambadeta por os campos, por os parques u por as abenitas, disfrutando d'o sonriso d'un sol alegre, ye marabilloso poder dizir una parola pleniza d'amorosidà a belún a qui queremos de beras, ye marabilloso agafar un gran libro d'a nuestra biblioteca y pasar a tardada leyendo deliziosamén, tanimientres plebe difuera en as carreras. Y marabilloso ye beyer a nuestra zinta faborita en a telebisión, bibindo unas oras dentro d'una bendita y polidisma fantasía. Marabillosas son todas as chiquetas, umildes y agradables cosas d'a bida, y o berdadero plazer ye apreziar-las agora, con atenzión y sabiduría, antis de que siga masiau tardi, antis de que tot siga de raso diferén.

Chuan Chusé Bielsa

Diosa Maat: chustizia, orden, equilibrio