31 de mayo de 2020

DÍA D'AMOR

Gateta negra de güellos verdes
Foto: Chuan Chusé Bielsa

DÍA D'AMOR

Güe, o día perfeuto.

En despertar, una orazión
a Dios por o regalo
d'un día nuevo,

tiempo ta devantar-nos
enta o zielo.

Güe, que seiga o día
ultimo e primero.

Que sientas musicas
que te revellen
dende adentro,
tan calmas como
una abrazada enamorata.

Güe, veyer colors de l'alba
e ir emplindo-ne l'alma.

Que seiga güe
un día en o que faigas
tot ixo que no puede asperar,

güellar a o Ser que aima:

que aimes en o mundo
perén do bien i veigas,
perén do i viva
l'asperanza,
do i tremole a polideza,
cuan i sientas
parolas de luz plenas.

Camina por os campos
d'ista primavera,
veyendo en una basa
augua con rosas,
por exemplo,
veyendo en ixos zielos
azuls e paxaricos
chugando con as boiras,
veyendo verdes güellos
d'una gateta negra
albandonata, a la que das
minchar con un sonriso.

Que seiga güe
o día que quereses
como remate d'esistenzia,
marchar con iste día
como perfume ent'atras plachas.

Amorosiar ixa güellada
d'os pais u d'a tuya enamorata,
recordar a os que aimés,
anque marchón
perén viven en a casa
d'o corazón.

En a tuya viella biblioteca,
acariziar os libros
que fues comprando a bonico
durante añadas
e que tanto te cuacan;
a vegadas los te'n levas
por os campos, los ubres
por cualsiquier pachina
e i meditas.

Un aire suave arriba,
amorosea,
devantas a mirada
e ora o esprito.

Trobar una bonica paxareta
cuan ya s'amana o lusco,
veyer-la
con os güellos d'aquel nino
que tot lo feba paradiso.

En o río
d'a vida se capuza
un sol que t'enamora;
colors rosas e royas.

Reverenzia, amor mío,
l'arca misteriosa
que s'amaga en iste día.

Sí, o primero ye
e l'ultimo,
que a la nuei aimes
lo que en faziés de cada ora,

porque no sapes
cuan caldrá marchar,

que a maleta, agora,
seiga ya presta e parata,
plena de luminarias escoscatas,

rebutita d'amor.

© Chuan Chusé Bielsa

29 de mayo de 2020

A PLEVIDA E L'AIRERA

Zielos boirencos e azulencos
Foto: Chuan Chusé Bielsa

A PLEVIDA E L'AIRERA

Aquí alienta la vida,
e no en as cambras zarratas,
e no abaxo en os infiernos.

Aquí, sentindo
as gotetas frescas d'a plevida
por tot o mío cuerpo.

Aquí crex a vida,
chupito de raso dende alto.

Fuye entalto,
por do lo yermo va puyando
e un mundo fol ya no i arriba,
por camins desconoxitos,
enta la luz d'os campos,
do en o zielo
van cantando e van volando,
sin más gabias grisas,
os paxaros.

Fuye
do encara no ha arribato
a tristura e a ferida,
do a libertá ye infinita-
mén más poderosa que a mentira
que pueden fer d'a tuya vida.

T'acullirán mons sagratos
do no plegan lais malditas,
bi ha camins e paisaches
do encara la poesía
no ye estata clausurata.

Fuye, antis
de que una angunia irremeyable
e un cuitiello
en tu dentren a bonico
como en una matazía.

Siente ista plevida
que arriba dende os zielos infinitos,
que fecunde o corazón
que en zenisa
quererban unos convertito;
parolas sentirás
con as que devantar un nuevo mundo,
aguaita o sol que brila
en tu, parolas dizirá
con as que naxerás a o Ser
que ya fa masiau tiempo que oblidés.

© Chuan Chusé Bielsa

O PAÍS D'OS TUYOS GÜELLOS, poema en aragonés

Rosera en o chardín oblidato
Foto: Chuan Chusé Bielsa

O PAÍS D'OS TUYOS GÜELLOS

Que yo te cante,
que escriba versos
ta tu.

Que me'n vaiga
por os camins
güellando-te
en as colors d'o zielo.

Que m'enamore
a cada inte de tu,
que chuntos caminemos
por os campos.

Que viva
en os tuyos agüerros,
ibiernos u veranos,
serán primavera ta yo,
bonica
será la fuella en l'árbol
u esvolaziando en o zierzo
sobre varellas u pueyos
a o canto de paxaros.

Que veiga os tuyos labios
cuan me saluden
ababols u luscos,
que veigan os tuyos güellos
os xutos sasos
d'o mío corazón,
en tu serán
chardins d'inozenzia.

Que tienga yo mans
t'amorosiar a tuya presenzia,
luminaria
ta nombrar-te,
poesía
ta cantar-te,
aire
ta volar con tu,

silenzio.

Que seiga yo fuella e muera
por os disiertos de l'agüerro,

l'airera
me'n levará a o país
d'os tuyos güellos.

© Chuan Chusé Bielsa

27 de mayo de 2020

LAUS DEO, poema en aragonés


Caseta en o disierto
Foto: Chuan Chusé Bielsa

LAUS DEO

Yo soi pobre aquí,
pero qué rico
en os zielos.

Yo sufro aquí,
pero tot ye goyo
en o silenzio,

en un chardín
d'o corazón
do flors

en o viento
cantan,
divinas as colors.

Yo en a Tierra tiengo
una caseta
en o disierto.

Allá, yo vivo
con pocas cosetas
e un solo alimento:

cuan ora
o corazón, en paz
ye o firmamento,

en paz son mars,
en paz son almas,
en un momento

tot ye en calma,
mansa ye a plevia
e sonrisa o zielo.

Yo soi pobre aquí,
vivo en as alturas
e escribo altos versos.

Goyoso ye vivir
con ista fortuna:
cantar a o Dios nuestro.

© Chuan Chusé Bielsa


Versión en interlingua:

LAUDES A DEO

Io es paupere hic,
ma quam ric
io es in le celos!

Io suffre hic,
ma toto es gaudio
in mi silentio,

in un jardin
del corde
ubi flores

in le vento
canta,
divin su colores.

Io in le Terra
ha un parve casa
in le deserto.

La, io vive
con poc cosas
e un sol alimento:

quando ora
le corde, in pace
es le firmamento,

in pace son mares,
in pace son animas,
in un momento

toto resta in calma,
tranquille es le pluvia,
surride le celo.

Io es paupere hic
ma, ric de alte musicas,
io scribe alte versos,

gaudiose es viver
con un sol fortuna:
laudar sempre a Deo.

© Chuan Chusé Bielsa


VIRAVOLAS, PAXARETA, poema en aragonés

Ababols a o canto d'o camín
Foto: Chuan Chusé Bielsa

VIRAVOLAS, PAXARETA

Paseyaba a la tardada
por os sagratos campos
d'a primavera.

Prebaba d'agafar
totas as bellezas
en iste paradiso.

En o camín, a os míos piez,
s'aturó una paxareta,
muito gran, amarillenca.

Con un saludo e un sonriso,
zarró e ubrió as alas en un inte,
marchó chugando como un nino.

Atura, atura, viravolas,
no te'n vaigas volandera,
que soi o tuyo amigo.

Pero no, a flor viva,
a flor más dondiadera,
se'n fue como un sospiro,

vira e revira,
chira e rechira,
vuela e revuela.

Si fuese airera,
con tu me'n irba
por os paisaches d'a primavera,

te contemplarba asinas
bien zerqueta
e te dizirba:

amiga, viene,
que con tu o día
amorosea.

Pero no,
a viravolas, a paxareta

vira e revira,
chira e rechira,
vuela e revuela,

se'n va danzando
por royos labios,
por aires claros,

ababolera,
margalidera,
verdetriguera,

esvolaziando
por ixos campos
d'a primavera,

almeta en alto
por ixos zielos d'as inozenzias.

© Chuan Chusé Bielsa

26 de mayo de 2020

INSULA D'ORO, poema en aragonés

Perén entalto
Foto: Chuan Chusé Bielsa

INSULA D'ORO

Devanto los güellos e veigo
a mía insula d'oro.

Ye a isla que amorosiaba
en mapas viellos,
arrodiata por pansos
azuls, en tiempos
do soniando en a nineza
s'acurtaban as distanzias
e yera uno feliz.

Aquí yo no puedo
pas vivir, me cal una tierra
muito funda e lexana,
viachar en nueis d'inozenzia
con a nau de l'asperanza,
visitar aboniquet os puertos
en ixas mars de l'alma,
puyar a la mía insula.

Busco oro en salas
de misteriosos templos,
entre selvas desconoxitas,
busco espezias d'a más alta valura
en a mía isla perdita,
as ondas i meditan en as plachas,
bi ha flors e aus e zielos
con colors nunca veyitas,
musicas que aiman
e plevidas calmas
de paradiso.

Ta vivir, me cal un alba
e un maitín e una tardada
con tanta luminaria e tanto goyo
como ixas que alufraba
yo de nino.

Isto tiengo: una insula d'oro
allá en alto e aquí adentro,
ta mercar lo que menesto
me calen as suyas monedas d'infinito,
me cal o suyo sol, que amorosea
con miraglosos didos,
me cal o viento
que ye bisa en o silenzio,
me cal a libertá.

Me cal
sentir a estrela d'o misterio
en nueis contemplativas,
recullir gotetas de luz
ta no morir de sete en o disierto,
me cal beber a vida
en un alto manantío.

Yo vivo
ta ir viachando de contino
a la mía isla,
ta i remaner un día,
ta cutio aimando.

© Chuan Chusé Bielsa

10 de mayo de 2020

Asentar-se en o polvo e aguaitar-te

A primavera en o yermo
Foto: Chuan Chusé Bielsa

ASENTAR-SE EN O POLVO E AGUAITAR-TE

Feliz estié
cuan en silenzio
t'aguaitaba,
e yo no lo sapeba.

Vivir en a mirada
d'a bondá
ye tot lo que deseyo.

Me libro a tu
dimpués de tantismas añadas
luen d'os tuyos güellos.

Trobar o camín ye
saper que por yo mesmo
res no puedo fer
(sufrir solamén).

No podemos añader
a o tuyo viento
ni a chisleta más chiqueta
d'o más chiquet d'os movimientos.

Cuan remero ixo que fazié
en lo que yo clamaba vida,
me veigo a yo engalzando
ixo que angluziaba con folía
por o mundo;
a la fin retornaba
gullibaxo e fracasato,
solenco,
enta una casa vueda.

Pero veigo:
estié feliz de raso
cuan cosa yo no feba,
solo aimar-te,
güellando por ixos güellos
calmos,
deseyando lo que deseyaba
o tuyo corazón.

Si yo choven estase,
si retornar podese
a o empezipio d'os fracasos,
por a sete d'os disiertos yo me'n irba
sin denguna feredá,
beberba cada día
a frescor d'o tuyo rostro,
i trobarba una augua viva;
¡ai!, asinas yo vivirba.

Ta ixo, amor, esiste a vida,
ta cubrir-nos de feridas
que vozeen lo que somos
cuan nos n'imos
luen d'una mirada.

Güello ista alma,
veigo abismos
e os deseyos de yo
machucatos,
milenta camins esborratos,
tapiatos os zielos,
a ferida inmensa
que ubrió a tuya ausenzia.

Ixo gané, saper
que soi os tuyos güellos;
veyendo
por as ninetas tuyas
perén goyoso i trobo
l'unico que uno busca,

ixo gané, saper
que perder-lo tot
en tu
ye trobar casa e reposo,
a uno mesmo retrobar-se
dimpués de viachar por os infiernos,
a la fin
asentar-se en o polvo
e aguaitar-te,

aimando-te
puyar a o tuyo trono
e a o tuyo goyo en as estrelas.

© Chuan Chusé Bielsa

Ababols e orizón
Foto: Chuan Chusé Bielsa

9 de mayo de 2020

A mirada más bonica, poema en aragonés

A mirada más bonica
Foto: Chuan Chusé Bielsa

CUAN L'AMOR QUIERA

Anque te'n vaigas,
l'amor t'asperará;

anque digas no
a lo más polito,

l'amor
t'aimará siempre;

ta l'amor, puedes
quedar-te dormito

en o más luengo ibierno,
cremar o tiempo

como si fuese palla,
puedes tresbatir-te

por as costas más lexanas,
creyer que arribés a cualque puerto;

cuan l'amor quiera
t'emplirá os güellos,

veyerás o mundo
con as parolas suyas,

cuan l'amor quiera
las tuyas erradas serán fumo

que desfendo-se por os camins
se tornan aire;

cuan t'aime,
t'emplirá l'amor

e serás como ánchel puro,
vivirás en un chardín

con un treballo:
sólo aimar,

poemas dizirás,
s'esveilará un estrel en as alturas,

serán oblido los pecatos
cuan no güelles más tristuras,

s'ubrirá en tu
una luz profunda;

nunca pensés
que una nineza pura

entre aromas d'azul
naxerba d'ixa nuei

tan anguniosa e fura
que te portió tan luen;

sospreso, despertés, e no veyebas
en tu más fuellas xutas;

amor yes,
e no en parabas cuenta,

a vida tuya
naxió en o inte en que te'n ibas,

cuan creyebas que moribas
veyés,

eterna,
a mirada más bonica.

© Chuan Chusé Bielsa

Verda almendrera
Foto: Chuan Chusé Bielsa

5 de mayo de 2020

Calmo yermo, poema en aragonés

Sobria primavera
Foto: Chuan Chusé Bielsa

CALMO YERMO

Calmo en iste yermo,
me casaré con o viento.

Dende una zelda amariella,
ya soniando, ya despierto,
marcharé
por istos zielos,
seré paxaro en l'airera.

Besaré oliveras, almendreras,
camins, versos,

daré besos
con parolas aragonesas;
lo que nombran,
lo que tocan,
s'imple d'amor
en un momento.

Se torna poeta
iste corazón;
aimé güe, por exemplo,
campos d'ababols
meditando por varellas
de silenzio.

Pero puncha o recuerdo:
cuánto tiempo
por anguniosos laberintos,
dondiando
por carreras allenas,

lexos.

Marché dica buegas en o tiempo
buscando un siñalín
d'amoroseos.

Pero torno
en a puerta d'o yermo;
blinca de goyo lo peito.

Me rezibe a primavera
con un veire d'aromas
de miel en puyar una costera;

lo me bebo.

Torno
e soi de nuevo
monche en a mía armita,
güello adentro
e i retrobo l'alegría.

Qué bonico
ye iste yermo, qué acullida
da a os que penan,

qué amorosa
compañía
da iste zielo

a os perditos
sin terneza,

lexos.

© Chuan Chusé Bielsa


Ababols en o ripazo
Foto: Chuan Chusé Bielsa

2 de mayo de 2020

Gata libre d'os campos, poema en aragonés

Gata viella en a balseta
Foto: Chuan Chusé Bielsa

GATA LIBRE D'OS CAMPOS

Te criés por os amarillencos
trigazals, e ya yera verano.

Pasón os días e plegó
lo tiempo d'a cullita, as maquinas
como monstros avanzaban...

T'agafé d'entre as espigas maduras,
a tu e a la tuya chermaneta chameluca.

¿Cuántas añadas son pasatas?

¿Cuántas añadas m'has acompañato
por a vida?

Tenebas a color
d'os trigos ya segatos,
(agora ye más pansa
ixa color, porque tot
cambea con o tiempo).

¡Cuántas añadas petenando
por istos camins de Piagordo,
do a tierra se fa zielo!

¡Cuánta libertá, amor!

Porque perén
libre viviés por istos campos
que idolatro,
perditos e salvaches.

¡Cuántas añadas chuntos,
prenendo lo sol d'as tardadas
en una falsa cara os yermos!,

¡cuántas añadas aparando a calentor
d'o fogaril en días de plevidas,
aireras u cheladas!

Recuerdo,
yéranos a l'amor d'o fuego,
encara bi yeras con a tuya chermana,
ixa que un día no tornó
e te dexó soleta,
me feba grazia lo que fébaz en a cadiera
as dos chuntetas: cuan tu güellabas enta aquí,
enta aquí ella güellaba a o mesmo tiempo,
cuan ella güellaba enta allá,
enta allá tu chirabas a capeza.

Yo sonrisaba.

Gata libre d'os campos,
cuan yo me'n iba a La Filada,
ixa varella
do lo silenzio ye sagrato,
con yo venibas e allá que te i quedabas
solenca, por semanas;

yo ta cutio i vivirba.

Te tresbatiés un día
e ya no amanexebas. Bel día
acudiba con minchar
dende o lugar, os campos
yeran solitarios (bi eba
cuarantena)
e nunca no bi yeras.

Pasón semanas e semanas
sin veyer-te.
yera trista
ista primavera.

Pero torno güe
en a casa d'os campos
e aquí bi yes de nuevas,
en o chardín salvache, arrodiata
por rezos de paxaros.

Tot se va amortando e tu remanes
vivindo en libertá.

Yo aprendo de tu.

Zarro los güellos;
un aire pasa amorosiando.

© Chuan Chusé Bielsa

Gata viella en a natura
Foto: Chuan Chusé Bielsa

Tiempo sagrato, prosa poetica en aragonés

TIEMPO SAGRATO

O sol te dizirá con calma os consellos d’o silenzio, asperarás parolas e plevidas muito adentro, porque cal ir despertando.

Serás lo que o zielo de tu aspera, zarrarás os güellos en l’airera, parolas doratas brilarán en suenios, naxer quiere o tuyo fruito; no avientes más o tiempo, porque arriba la ora de ser luz e no tener confins.

Os tuyos sulcos acullirán simiens que plegarán d'o güello más alto, sentirás versos d'un poema con radizes en o zielo. Será l’amor que viene e te fa nuevo.

Naxerá paz que no tien buegas, enamorata primavera ta o caminán de paradisos.

Ya conoxiés anguniosos laberintos, no puedes remanir en más nueis tristas. Bi ha amos que quieren que i residas, sin conuertos. Arriba un tiempo en que tot diz que nos n’imos, tot s’amorta e tot cambea, no chugamos en días infinitos como ninos en as falsas.

Como s’olora a fin asinas s’endevina o empezipio, no cal ya sino marchar enta un puzo en o disierto, i trobaremos a millor augua ta la sete, ixa que a la samaritana más cuacaba.

¡Con qué claror fabla iste azul, zielo t'ánchels, ta volar nos n'imos con o viento! Agafa cada siñalín d'o tuyo tiempo, aguaita e nombra lo más alto, s'irá ubrindo a libertá, a suya puerta. Bi ha goyos eternizos que acucutan. Batalera s'ubre a Vida e os chardins.

© Chuan Chusé Bielsa