29 de agosto de 2020

PAISACHE EN ATRO ZIELO

Cuan va rematando lo día
Foto de Chuan Chusé Bielsa

PAISACHE EN ATRO ZIELO

Sisquiera
no sufrise tanto
veyendo morir
paisaches d'o mundo,

veyendo amors viellos
de bardo
marchando ta cutio...

Sisquiera
despertase un día
veyendo que tota aparienzia
no ye que un gran vuedo e que una alta airera
ye a unica amiga.

Dexo a pelleta en a espuña
e prengo alta muda,
aguaito e seguiré aguaitando en as altarias
ixo que dillá d'o tiempo alienta,
que no s'arrigue con sarcasmo
cuan nos veye espullatos e sin casa
dimpués d'aber vantato sin cansera
castiellos de boiras en a tierra.

Si alufro paisaches, que seigan paisaches
que a o cabo no veiga acotolatos,
si veigo albas u luscos,
que seiga en sagratos
nuevos mundos,
si aimo con alma e con esprito,
que ixe amor no seiga infierno
dimpués de parexer un paradiso.

Si cualque cosa aquí veyez
que vos retanta e enamora,
tal vegada yo veiga lo mesmo,
pero vantando-la entalto,
allá do a luz no seiga engaño
e a piel d'as cosas
no vozee con crepazas a derrota.

Tal vegada sufrié de más, e sé
que cualsiquiera dizirba que o sano
aquí ye azeutar a brevedá d'os suenios,
l'afundamiento cutiano d'os deseyos
e de tota polideza, vivir cada inte
como si fuese bofo e pleno,
beber l'augua d'ista vida en copa foratata
e zorrupar-bi gotetas ta ir matando
pordemás a sete.

Pero no, aguaito muertos años
e comprebo que os míos
treballos por o mundo
m'esgarrón o corazón,
e ya no remane sino güellar
entalto e veyer a o mío amor
con cara inmarzesible,

tota polida e sin escarnios.

© Chuan Chusé Bielsa

TRESORO FEITO D'INOZENZIA

TRESORO FEITO D'INOZENZIA

Bel día comprenderás
que l'amor no son diners, no,

pero que con el puedes mercar
tresoros d'inozenzia, mesmo as estrelas
e o goyo verdadero.

Bel día comprenderás
que a la fin tot se fa polvo,
que as rugas pesan
e o tiempo ye triste,

pero que l'amor astí bi ye, güe, perén,
preguntando-nos por qué
no agafemos ta cutio ixe miraglo.

Bel día nos faremos viellos
e recordarás muitos
días goyosos, muitas nueis en que pleveba terneza,
recordarás que yo t'aimaba
de verdá,

viviremos en ziudaz diferens,
as colors s'irán a bonico emboirando,

abrán marchato meses, años, tantos años,
sin aimar-nos, abendo puesto
abrazar-nos e ser uno
a cada inte.

Bel día os nuestros pasos
se farán muito pesatos sobre o suelo,
arrozegaremos as nuestras desilusions,
nos ganará la soniera en as tardadas,
sin orizons
tendremos muitas ganas
de zarrar os güellos.

Pero recuerda, recuerda, que podiemos
aber vantato aquel amor
que yera feito d'inozenzia

e que dexemos perder como tresoro
u milorcha de nino
que Dios dexó en as nuestras mans.

© Chuan Chusé Bielsa

15 de agosto de 2020

DIOS INTERNO

Dos-una güellada
Pintura a l'olio de Chuan Chusé Bielsa (2006)

DIOS INTERNO

E que tendrá o mundo
ta dar-te,

qué regalos marabillosos
que dezaga no alzen
a no-cosa u tota angunia,

qué luminarias en a crosta
que no amaguen un ibierno
eternizo sin estrelas.

E qué o mundo
podrá dar-te sino un vuedo corazón
que en primeras teneba o pulso
de l'asperanza.

No, no te quexes
porque o mundo te dexó sin más futuros,
porque te quedés
a solas con as tuyas manos lasas,
no te quexes porque a paga que asperabas
son monedas d'espuña,
no te sientas dezebito porque a o costato tuyo
no remanen que tristuras e miraches.

Agora ye tiempo de silenzio,
agora cal a soledá
e que t'amorosee l'aire
en un nuevo maitino,
agora cal naxer e ser un nuevo nino,
dexar volar as penas
como se'n va una milorcheta,
inagafable, entalto, entalto,
zarrar os güellos ta veyer luminarias
que estrelas seigan
que nunca no s'apaguen con escarnio.

Perén crema u chela
en os mundos esteriors
(anque i parexca primavera)
e solo sirven t'aprender una coseta:
que solo un Dios interno
aima e alienta,
que solo cal vender o que tenemos,
aimar aquí en a Tierra
porque en Él tot i veyemos.

E qué puede o mundo dar-te
si t'alueñas de l'unico tresoro
que en l'alma alzas,
sin Él tot ye una puncha
que en tu dentra e escribe con angunias.

E qué no podrán nunca
os mundos dar-te,
amor,
güe son fuego, flamas, purnas,
dimpués escuros sols
e planetas vagabundos
feitos de calivos e zenisas,

que seiga tot tan solo guida
ta ir-nos-ne en regno que redime.

© Chuan Chusé Bielsa

9 de agosto de 2020

A LENGUA MÁS GRAN

Bonica relichión sin adeptos
Pintura a l'olio de Chuan Chusé Bielsa (2006)

ISTA LENGUA ARAGONESA

Ista lengua aragonesa
ye una lengua gran.

Ta escribir u fablar, tan buena ye
como as lenguas más fablatas,
sobrebuena ye
ta escribir u parlar
sobre boiras u aireras
u varellas amagatas,
plevidas poeticas en tardadas,
naus en luscos,
nueis do viacha l'alma,
sobre tot ixo que importa
a ombres e mullers,
sobrebuena ye
ta fablar con paxaros, lunas, árbols,
flors,
lengua d'o pasato, d'o presén
e de camins entalto,
sobrebuena ye
t'aimar os paisaches d'a poesía.

No quererba yo
una lengua chiqueta
ta fablar e escribir
de cosetas bofas,
bombolletas que s'esclafan en un inte,
anque también calga ixo,
a vegadas.

Que ista lengua
seiga alta e dellá d'as tucas vuele,
ta conversar con as estrelas
e o Ser que nos abita,
o Ser que somos
dellá d'o polvo e a cansera.

Ista lengua aragonesa
que seiga la más gran,
que permita chugar
como asobén se chuga
en o paradiso d'una falsa,
como chugan os ninos e os poetas;
fer-la irreconoxible a vegadas,
inventar parolas
cuan danze a poesía,
devantar a carraña
d'ixos zensors que cuadriculan
l'aliento e en o fundo no conoxen
o misterio d'as fablas,
d'ixos que queresen
dictaminar cómo cal que cadaguno
viva, charre, escriba, creiga,
ta que en o puzle suyo
nunca cosa s'esturrufie,
que cosa no cambee ni an chugando,
u que cambee cualque cosa solo si ellos
os regles d'o chuego van cambeando,
no seiga que o esprito e as güelladas
marchen sin cadenas enta altarias.

Si querez, podez dizir
que no emplego como cal
a vuestra
lengua aragonesa,
u que fablo una atra lengua.

Escribo e aimo en a mía
libre fabla,
sobrebuena ta caminar con qui me quiera
acompañar en ista vida
fendo conversas d'amistanza,

dexaz-me con a mía
incorreuta, silenziosa, miraglosa,
muta, cambeata,
enchugardita
lengua aragonesa.

Tota fabla ye a fabla
d'uno e prou,
yo m'achunto a tu
e tu a yo
e nos n'imos sin más gabias
por o camín que más nos cuaca
charrando con o sol,
con a tierra u con l'airera.

Uno chuga con parolas de nineza
e vuela por os zielos
que soniemos,
una lengua ta ixo sirve,
no ta remaner enzarrato entre montañas,
no ta manullar a viella xata,
no t'alzar augua ya mala,
no ta dizir as cosas
como perén s'han dito
u como bel gramatico
s'enzerrina en que se digan.

Cada lengua
está clamata a ser lengua
d'o infinito,
lengua ultima e primerenca,
lengua universal d'o corazón,

una lengua esiste ta puyar
a o más profundo
de nusatros mesmos, amorosiar o esprito
con parolas,
despertar,
fablar con o Silenzio.

© Chuan Chusé Bielsa

1 de agosto de 2020

TORNAS

Chardín zeleste
Pintura a l'olio de Chuan Chusé Bielsa (2004)

TORNAS

A la fin
tornas a las fuens,

a las parolas
que pronunziés de nino
ameratas con boiras e plevidas,

a os paisaches que veyón
inozens os tuyos güellos,

e dentras espullato
por a puerta de perditos zielos,

tornas crebazato,
e tanta ferida amuntonata
ha vantato ta l'alma
una falsa en o más alto.

A la fin
tot ye estato un escarnio,
anque muito has apreso
en os muertos camins:

te quedarbas ta cutio contemplando
lo campo muito calmo
e una cara,
dexarbas a o mundo
redolando
con angluzias que nunca no se sazian,

pero dizirbas orazions,
ye o que nos cal.

Ta muitos, o que aprendiés
ye polvo que se vanta
en os camins a la tardada,
ye, más tarde, colors d'o lusco
que s'apagan.

Si aprendiés a aguaitar
os güellos de l'aimada,
te dizirán que nunca no esistió
a tuya reina d'infinito,

que aquí tot remata, mesmo l'amor
ye minchato por un fuego
que crema altas güelladas,

que tot amor será zenisa.

Pero ya no importa guaire o que digan,
son tantas as feridas replegatas
que ya en a tuya falsa
naxiés en nineza enamorata

con güellos nuevos
ta güellar uns atros zielos,

con uditos
ta sentir como sentíbanos de ninos,
pero as cosas d'o misterio
ista vegada,
atras parolas e atras cantas,

olorando como en tiempos ya perditos,
pero flors que no se pansan,

aimando, sin aturar aimando,
sin que se torne palla
tot ixo que aimamos,

ya replegato lo trigo.

© Chuan Chusé Bielsa