9 de agosto de 2020

A LENGUA MÁS GRAN

Bonica relichión sin adeptos
Pintura a l'olio de Chuan Chusé Bielsa (2006)

ISTA LENGUA ARAGONESA

Ista lengua aragonesa
ye una lengua gran.

Ta escribir u fablar, tan buena ye
como as lenguas más fablatas,
sobrebuena ye
ta escribir u parlar
sobre boiras u aireras
u varellas amagatas,
plevidas poeticas en tardadas,
naus en luscos,
nueis do viacha l'alma,
sobre tot ixo que importa
a ombres e mullers,
sobrebuena ye
ta fablar con paxaros, lunas, árbols,
flors,
lengua d'o pasato, d'o presén
e de camins entalto,
sobrebuena ye
t'aimar os paisaches d'a poesía.

No quererba yo
una lengua chiqueta
ta fablar e escribir
de cosetas bofas,
bombolletas que s'esclafan en un inte,
anque también calga ixo,
a vegadas.

Que ista lengua
seiga alta e dellá d'as tucas vuele,
ta conversar con as estrelas
e o Ser que nos abita,
o Ser que somos
dellá d'o polvo e a cansera.

Ista lengua aragonesa
que seiga la más gran,
que permita chugar
como asobén se chuga
en o paradiso d'una falsa,
como chugan os ninos e os poetas;
fer-la irreconoxible a vegadas,
inventar parolas
cuan danze a poesía,
devantar a carraña
d'ixos zensors que cuadriculan
l'aliento e en o fundo no conoxen
o misterio d'as fablas,
d'ixos que queresen
dictaminar cómo cal que cadaguno
viva, charre, escriba, creiga,
ta que en o puzle suyo
nunca cosa s'esturrufie,
que cosa no cambee ni an chugando,
u que cambee cualque cosa solo si ellos
os regles d'o chuego van cambeando,
no seiga que o esprito e as güelladas
marchen sin cadenas enta altarias.

Si querez, podez dizir
que no emplego como cal
a vuestra
lengua aragonesa,
u que fablo una atra lengua.

Escribo e aimo en a mía
libre fabla,
sobrebuena ta caminar con qui me quiera
acompañar en ista vida
fendo conversas d'amistanza,

dexaz-me con a mía
incorreuta, silenziosa, miraglosa,
muta, cambeata,
enchugardita
lengua aragonesa.

Tota fabla ye a fabla
d'uno e prou,
yo m'achunto a tu
e tu a yo
e nos n'imos sin más gabias
por o camín que más nos cuaca
charrando con o sol,
con a tierra u con l'airera.

Uno chuga con parolas de nineza
e vuela por os zielos
que soniemos,
una lengua ta ixo sirve,
no ta remaner enzarrato entre montañas,
no ta manullar a viella xata,
no t'alzar augua ya mala,
no ta dizir as cosas
como perén s'han dito
u como bel gramatico
s'enzerrina en que se digan.

Cada lengua
está clamata a ser lengua
d'o infinito,
lengua ultima e primerenca,
lengua universal d'o corazón,

una lengua esiste ta puyar
a o más profundo
de nusatros mesmos, amorosiar o esprito
con parolas,
despertar,
fablar con o Silenzio.

© Chuan Chusé Bielsa