31 de octubre de 2007


PAÍSES GRANS, PAÍSES CHIQUEZ

De siempre me cuacoron os mapas. Ya cuan yera nino yera una d'as mías afizions más grans, y denantes de marchar enta la escuela, tanimientres almorzaba, u ya a la nuei, en o mío leito, denantes d'apagar a lampa d'a mía cambra, yera o mío idilio con a fantasía dixar os güellos esbolastriar sobre as coloriadas lexanías.

Quedaba reyalmén almirau en beyer lo grans que yeran bels países, como los Estaus Aunius, u l'antiga URSS, u o Brasil, u a China... Uno i podeba estendillar a güellada amplamén, cruziar granizos ríos, disiertos... y bi eba tantismas grans ziudaz dentro d'as suyas mugas... Ixos países yeran os más importans, y entre els se contaban bellas grans potenzias

Dimpués bi eba atros países, chusto en o estremo contrario, muito, muito chiquez, y yera o pribilechio d'aquels mozez a os que más cuacaba la cheografía conoxer os suyos nombres correutamén, as suyas capitals y ziudaz más importans, con qué atros estaus amugaban...

Han pasau as añadas. O mío amor por a cheografía no ha cambeau. Encara tiengo tot un gran atlas bien ficau en a capeza, y sabería reyalmén debuxar toz os países d'o mundo _muito fidelmén_ sin güellar os mapas, resiguir ríos, nombrar mons, ziudaz, isletas, lagos...

Sin dembargo, muitos d'aquels países que beyeba tan estensos agora los beigo d'atras trazas. Os míos criterios ta chuzgar a grandaria d'un país ziertamén han cambeau. Agora ta yo, por exemplo, una d'as considerazions más importans ye o respeto que en cada país, en a prautica, bi ha en relazión con a naturaleza, con o meyo ambién, con os paisaches, con os animals, con a esfensa d'o patrimonio ecolochico. Y asinas, agora, muitos d'ixos grans países que tanto me trucaban o ficazio por a suya grandaria, agora... me parexen más bien chiquez, muito chiquez. Por cuentra, bi ha atras nazions que allora beyeba bien menudas, y que agora me s'antuellan bien grans.

Por exemplo, a Costa Rica la beigo agora gran, graniza. Y a la mayoría d'as grans potenzias y os países grans los beigo bien chiquez, a begadas diminutos.

D'a mesma traza, tamién poderían establir-sen atros criterios ta determinar a berdadera grandaria reyal (¿moral?) d'os diferens países en ista mena de cheografía bariable y ludica que somos considerando. Un criterio tan determinán u más que o respeto a la naturaleza sería sin de duda o respeto a os dreitos umanos, u a esistenzia u no de berdaderas democrazias, u o grau de zibismo y cultura.

Chuan Chusé Bielsa