30 de abril de 2021

TRONADA FREDA DE PRIMAVERA

Tronada de primavera
Foto: Chuan Chusé Bielsa

TRONADA FREDA DE PRIMAVERA

Arriba un día
en que dica la rima caye.

A retorica.

Tan espullatos nos trobamos.

Dizir as cosas simplas,
cansas:
güe ha plevito por os sasos
e yo bi yera caminando;
una tronada lexana e fieriza
l'ha arrozegata dica yo un viento fredo
en un sospiro.

Me cuacarba olorar
a plevida como cuan yera nino;
olors mullatas e poemas.

Me cuacarba veyer con o misterio
d'os güellos d'a inozenzia.

Agora aliento t'atro espazio,
tantos son estatos os fracasos, tantas
feridas s'ubrión,
tantos fuegos me cremón
que en ista tierra no soi ya que o reflexo
de qui soi en atro tiempo.

Aquí vivo ta qui vive
a o mío costato volando,
perén foi o que le cuaca,
simiens planto en l'airera
ta volar con ixa au.

A la tardada, marchaba yo
por os sasos con o chiquet batiaguas
baxo a gran tronada, as auguas
me chupiban de raso pantalons, calzero...
O zielo yera fusco-fusco.

Apretaba cuentra o peito bels libros
que levaba, ta privar que se mullasen.

Cuan yera mesache
teneba ilusions por cualque cosa fer,
pobret, con a mía voluntá
(solet e sin emparo allá en os altos).

Me dexaba levar
por as parolas de milenta diaples.

Agora reconoxco ixa presenzia
de qui soi en atros zielos,
ixe paxaro que en yo vuela
e ye zanzero.

No me caldrán atras fitas.

E leigo libros silenziosos
ta o ser que me cusira,
libros d'atros mundos.

Parolas que en o peito levamos
e femos o que cal
ta protecher d'as tronadas.

Chupito, amanexeban ya las casas
d'o lugar, as carreras riachos parexeban.

Yeran enzesas as farolas.

E os míos pais, pobrez, asperando-me,
alticamatos. Tan viellos ya.

M'he cambeato as ropas,
he fablato con els en a lengua que s'amorta
e en a que siento o que sentiba
de nino.

Auguas e parolas
de primavera.

© Chuan Chusé Bielsa

24 de abril de 2021

OS PAISACHES DE MARTE

Perseverance e Ingenuity
Foto: NASA

OS PAISACHES DE MARTE

Paseya o nuestro esprito
por Marte.

Soledá
e silenzio.

De cabo cuan bel diaple
por allá luen marcha aprezisato.

Ya vivimos agora con a imachinazión astí
e caminamos por os paisaches
verdaderamén intocatos
durante millons e millons d'años.

¿Qué mistico en iste yermo
dica agora yera orando?

Yeras dende a Tierra un zerclo royenco,
royo-royo
cuan as tronadas d'arena te cubriban de raso,
Marte,
nos das agora o millor de tu, paisaches
mesmo más politos
que os d'a Tierra,

inmensos e cuasi vuedos
cuadros chineses
de colors amarillencas,
sienas e naranchas,
luscos azulencos,
cordeleras
lexanas con tonos de suenios.

Bels rovers solencos,
Sojourner, Spirit,
Opportunity, Curiosity,
esploraires por mundos d'ensuenios
veyión os paisaches sin güellos.

Nusatros aquí, soniadors mesaches,
ubrimos os atlas inmensos,
güellamos disiertos-disiertos
marzianos tan solos, tan calmos,
tan fredos,

pensamos en ultimas Tules e terrae incognitae,
nos tornamos ninos
ubrindo as pachinas de mundos-misterios:

astí l'Olympus Mons, o mon
más altero, allá
Valles Marineris, os más grans cañons
e xervigaders, allá
caminando en suenios
nos n'imos por ixe chelero (cráter Korolev),
allá uns atros Polos,
Groenlandias, Antartidas blancas.

E pensamos en mars e ondas claras
laminando as arenas e dunas,
trencando-se en rocas
e fendo-se escumas...

¿Bel ser aquí sintió as auguas?

Soledá
e silenzio,

si alcaso contesta
l'airera que pasa,
bel diaple dondiando,
contestan estrelas,
milenta-milenta,
en zielos tan claros
que uno s'aduerme contando.

Un viero marziano
Perseverance preba d'ir traziando,
a bonico, a bonico,
con as suyas ruedas,
por nusatros o cráter Jezero
esplorando,
sentindo, güellando e aimando...

E debán d'a mai,
o fillet posato
entre as trazas d'as roderas,
os orizons aguaitando,
Ingenuity,
chiquinín-chiquinín,

solo-solo-solo
e valién en o camín,

blincando-blicando tan alto
que vuela a la fin por os zielos marzianos,

como un primer nino en un atro mundo,
o suyo destín allá en os espazios...

© Chuan Chusé Bielsa

23 de abril de 2021

TA L'AMOR SE SON FEITAS AS NUEIS

Ta l'amor se son feitas as nueis

Ta l'amor
se son feitas as nueis,
ta trobar o cordón melical
que nos pertenexe,
que oblidato yera
e nos aune con l'aimada.

En ista nuei, que viache
en que m'aduerma enta la polideza,
nineza,
bondá zanzera e inozenzia blosa.

Que cosa yo no tienga,
que cosa no deseye e seigas tu
o mío granero e o esdevenidero.

A la fin replequé
o que tan esclatero ye
e tan enreligato semella.

Asinas doncas, me tornaré paxaro
e me'n iré por os tuyos zielos como un nino.

Ta ixo arreplego e emplego
totas as cartas
e alas que me dies. Volar en as nueis,
arribar en o tuyo país, achuntar-me a tu
e trobar o tresoro d'o esprito.

Tanto sufrié que ya cosa me se'n daba
de cansera cayer en un sulco
cualsiquiera d'o tiempo,
adormir-me ta cutio.

Pero cómo dexar-te, estrafollar-lo tot agora
que sé que yes astí, a o canto mío amor,
que sé que sin veyer-te
perén tendré ibiernos
en os güellos escuros.

Viene, amana-te en a escureldá,
cuan nos trobemos, tota la luz d'os universos
naxerá,
cuan a la fin ya no seigamos que uno.

© Chuan Chusé Bielsa

18 de abril de 2021

VERSOS DE NINO

A Virchen e o Nino
(Armita de San Macario, Andorra de Tergüel)

Foto: Chuan Chusé Bielsa

VERSOS DE NINO

Si no cambeaz e vos tornaz como ninos,
no dentrarez en o regno d'os zielos.

Mateu 18:3

Maitín de sol
tot pleno de luz.

Poderba estar un día
como ixos gloriosos
d'a nineza;

te vantabas con o goyo
d'un poeta verdadero
e yeran os sonrisos
e uns alegres güellos

os tuyos versos;

a tuya zienzia yera allora
creyer en os que aiman,
creyer en l'universo,
prener o sol, a tierra, o bardo,
plevidas de l'agüerro,
tornar-lo tot
en orazions d'as inozenzias.

Maitín de sol
que se devanta azul
e nos convida a empezipiar.

Si dexases os días
en mans d'a mai d'os altos
tornarba una alegría
que no caperba en tu,

l'amor aimarba en luz
que dende os zielos baxa
e ye don e miraglo,

si estases perén nino
e dases ixos güellos
ta ixa que más t'aima,

si solo ixo feses
conoxerbas o secreto
que brila en ixe inte
eterno d'a tuya alma,

l'amagata canta
que ye silenzio
e de vez amoroseo,
que ye bisa d'o zielo,

ixe maitín
perén bueno e machico,
a tuya fuen:

nino,
esprito,
amor,

naxenzia a o tuyo ser.

© Chuan Chusé Bielsa

11 de abril de 2021

O QUE YES

Flors internas
Foto: Chuan Chusé Bielsa

o que yes

ye tiempo de fer
ixo que nunca no has feito

aparar tot o ser
e sentir ista plevida

güe ye o día d'o tuyo corazón
e t'aspera la polideza más eszelsa

ya no yes tu e yes más tu que nunca

remane astí
      remera
           que o esprito te portie como airera
e te diga o que yes
      o que oblidés

as mans achuntas
      ye
l'alma emplindo-se
de l'augua más clareta

no bi ha más tiempo que lo eterno
      os tuyos güellos son o zielo

güella-me amor
      imo-nos-ne
do campos de goyo redimen
tota soledá
      piensa que viviés
como radiz en lo escuro

agora yes vida zanzera
e cayen en as fuellas tuyas
gotetas de luz

agora o sol a tu s'aune e ye a tuya esposa
verdadera

e ya no paras cuenta en ixo que dexés
como un vestito en a falsa

dexas os tuyos güellos en os güellos
de l'aimada
      amoroseas fren e mars
            fraganzias
      sientes parolas como alas e t'elevas

s'emplirá la seca fuen
      beberás d'os caños como un nino

plega un día
e ya no cal
sino aparar amor
      esprito
que de contino plegas dende o país que ye

© Chuan Chusé Bielsa

28 de marzo de 2021

A INOZENZIA D'OS PAXAROS

Con nusatros mesmos
Foto: Chuan Chusé Bielsa

a inozenzia d'os paxaros

aquel verano estió
un tiempo bonico

os días s'elevaban

yo m'elevaba e bailaba

no sé si yeras tu a causa
pero en pensar en tu
os piez no tocaban o sulero

en aquel tiempo tot yera choven
e yéranos chardins de colors
          chardins ta paxaros

en aquel verano sintié adentro
o que sintié cuan yera adoleszén
          ixe misterio

¿yeras tu a razón de tot ixo
u yera la güellada mía en pensar-te?

¿yeras tu u yera
la diosa en que creyebas?

solo sé que tot en yo
puyaba e puyaba e que solo quereba bailar

yera verano e parexeba fázil
meter-se unas alas
          volar en a musica que sonaba en o peito

cualsiquier cosa de tu
me cuacaba

a tuya voz a tuya poesía os besos que alzabas
          a tuya independenzia a tuya fe a tuya umildá

veyeba la puerta d'a tuya casa e teneba
la tuya color

veyeba os tuyos bordatos e yeran
a tuya eleganzia

me prexinaba con tu en cualsiquier cantón chiquet
d'a tuya vida
          dizir bella parola astí ya yera
amorosiar-nos en bel puesto machico

no aconsigo replecar-lo
pero en tornar con tu a las mías seize añadas
me trobé en alto de nuevo

yera verano e volábanos
cada día por un zielo muito azul

dimpués
sin cuasi parar cuenta
plegó l'agüerro e as plevidas e as boiras
nos apegón a la tierra
          as alas quedón mullatas
                    bel malentendito bella fateza
                              bels silenzios bels oblidos

o tiempo nos fue deseparando

e cuan puyo en l'armita e os suyos chardins
          astí do nos trobemos
                    pienso en nusatros

pienso en as mars de terneza
que durante istas añadas no nos diemos
e ya no nos daremos

¿dó marchón as olas
de mans e labios e mormurios?

¿dó marchón
os bailes de l'amor?

se'n fue aquel verano
          a inozenzia d'os paxaros

© Chuan Chusé Bielsa